بر اساس پژوهشی در آمریکا، به نظر می رسد مغز بیماران مبتلا به آلزایمر نسبت به مغزهای سالم، حاوی سطوح بالاتری از ویروس‌های هرپس انسانی است، با این وجود هنوز مشخص نیست که آیا این ویروس‌ها نقشی در ایجاد بیماری آلزایمر بازی می‌کنند یا خیر.
پژوهشگران درحال بررسی DNA و پروتئین‌های موجود در مغز مبتلایان به آلزایمر فوت شده، جهت تلاش برای کشف داروهای جدید بودند که به جای آن تصادفاً با DNA ویروس‌ها مواجه شدند. آن ها دریافتند که DNA ویروس هرپس، به مقدار بیشتری در مغز افزادی که پیش از مرگ بیماری آلزایمر برایشان تشخیص داده شده بود، وجود دارد. آن‌ها همچنین دریافتند که هرچه DNA ویروس در آن‌ها بیشتر بود، نمرات کلینیکی زوال عقل آن‌ها نیز بدتر بود. نویسندگان معتقدند دو نوع از ویروس‌های هرپسی که آن‌ها ارتباط قوی‌تری با آلزایمر دارند که در کودکان شایع‌اند. اما این پژوهشگران هنوز نمی‌دانند این ویروس‌ها چگونه در آلزایمر نقش دارند.
طبق پژوهش گسترده‌ای که نتایج آن در مجله Neuron منتشر شد، پژوهشگران در دانشکده پزشکی Icahn در Mount Sinai از داده‌های سه بانک مغزی متفاوت استفاده کردند تا نشان دهند که ویروس‌های هرپس انسانی در مغز بیماران آلزایمری فراوان‌تر بوده و ممکن است در تنظیم شبکات ژنتیکی که به باور پژوهشگران منجر به این بیماری می‌شود نیز نقش داشته باشند.
کارشناس ژنتیک وکمک نویسنده ارشد این مقاله، جوئل دادلی، توضیح داد: «ما در تلاش برای کشف داروهایی بودیم که بتوان آن‌ها را برای درمان بیماران مبتلا به آلزایمر به کار برد. اما الگوهایی که توسط آنالیزهای داده‌محور ما ظاهر شدند همگی به زمینه‌های زیست شناختی ویروسی اشاره داشتند.»
پژوهشگران در این پروژه داده‌های دو بانک بزرگ مغزی از موسسات ملی بهداشتی مشارکت در تسریع پزشکی وکنسرسیوم بیماری آلزایمر (AMP-AD) را آنالیز کردند. این بررسی‌ها امکان مشاهده داده‌های ژنومیک خام تعداد زیادی از بیماران مبتلا به آلزایمر در کوهورت های متفاوت را برای آن‌ها فراهم کرد. این گروه، شبکه‌های تنظیم ژنی در نواحی مغزی که در چندین سطح تحت تاثیر آلزایمر قرار می‌گیرند را با نگاه به DNA، RNA، و پروتئین ها، نقشه برداری کرده و مورد مقایسه قرار دادند.
نویسنده اول این مقاله، بن ریدهد، بیان داشت: «از آنجا که این کنسرسیوم همه گروه‌های دیگر را هماهنگ ساخته بود تا داده های توالی یابیشان را در پرتال دانش AMP-AD در یک محیط پیش رقابتی قرار دهند این آنالیز کافی بود تا ما بتوانیم به سرعت کار را در تمامی این کوهورت‌های متفاوت تکرار کنیم. از سوی دیگر، ما نیاز داشتیم به توالی‌هایی دسترسی یابیم که معمولا در مطالعه ژنوم انسانی کنار گذاشته می‌شوند. لذا به دنبال توالی‌هایی از صدها ویروس متفاوت گشتیم و بنابراین دسترسی به داده‌های خام و پردازش نشده، کاملا کلیدی بود.»
طی این پروژه پژوهشگران کشف کردند که DNA و RNA ویروس هرپس انسانی، در مغز افرادی که در آن‌ها بیماری آلزایمر تشخیص داده شده بود، فراوان‌تر بوده و این فراوانی با نمرات زوال عقل بالینی همبستگی داشت. همچنین دو ویروس HHV-6A و HHV-7، که ارتباط قوی‌تری با بیماری داشتند، در مغز افراد مبتلا به دیگر اختلالات اضمحلال عصبی به آن اندازه فراوان نبودند.
نهایتاً گروه پژوهشی، شبکه‌هایی را ساخت تا چگونگی تعامل ژن‌های ویروسی و ژن‌های انسانی را مدل سازی کند، و نشان داد که چگونه ژن‌های ویروسی می‌توانند ژن‌های انسانی را تنظیم کرده و از طرفی دیگر، ژن‌های مرتبط با افزایش ریسک آلزایمر چطور تحت تاثیر قرار می‌گیرند.
ترجمه: آزاده داودی
منبع: Neuron
