تتراهیدروکانابینول(THC) یکی از انواع کانابینوئیدهای گیاهی و ماده‌ی اصلی روان‌گردانِ موجود در گیاه کانابیس ساتیوا یا همان ماری‌جوانا است. این ماده در افرادی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند، اثرات زیان‌بارتری بر روی ساختار و عملکرد مغز می‌گذارد و باعث تشدید بیماری می‌شود. نورون‌های مشتق از سلول‌های بنیادی پرتوانِ القایی انسان، هنگامی که در معرض THC قرار می‌گیرند، اختلالات ژنتیکی و فعال‌سازی مشابه با بیماری‌های عصبی نشان می‌دهند.
تحقیقاتی که در طی سال‌های اخیر انجام گرفته‌است ارتباط بسیار زیادی را بین مصرف ماری‌جوانا و اسکیزوفرنی نشان می‌دهد امّا با این‌وجود مسیرهای سیگنالی و ارتباطات سلولی دخیل در آن تاکنون به‌طور کامل شناخته نشده‌است. به منظور گسترش یافته‌ها در این زمینه، محققان مسیرهای ژنتیکی و فعال‌سازی را در نورون‌هایی که از سلول‌های بنیادی پرتوانِ القایی انسان(hiPSCs) منشأ گرفتهاند بررسی کردند. این سلول‌ها از ۹ نفر استخراج شده‌است که ۴ نفر از آن‌ها مبتلا به اسکیزوفرنی و ۵ نفر از آن‌ها به‌عنوان شاهد در نظر گرفته‌شدند.
بدین منظور سلول‌های شاهد به‌مدت ۲۴ساعت (حالت حاد) و یا ۷روز (حالت مزمن) در معرضِ THC یا ماده‌ی شاهد قرار گرفتند. مشاهده شد که بیان RNA در سلول‌هایی که در معرضِ THC قرار داشتند با سلول‌هایی که در معرضِ ماده‌ی شاهد قرار گرفتند در ۴۹۷ ژن در حالت حاد و ۸۱۰ ژن در حالت مزمن تفاوت داشته و در ۴۲۱ مورد از این ژن‌ها، تغییرات پس از هر دو حالت حاد و مزمن رخ داده‌است.
این تفاوت‌ها در ژن‌های گلوتامات، میتوکندریایی، سیناپسی، پس‌سیناپسی، کانال‌های پتاسیمی و یا در سطوح اپی‌ژنتیکی در محل‌های متیلاسیون شناسایی شدند. از میان این ژن‌ها ۸۰ ژن مربوط به افراد مبتلا به اوتیسم و ۱۶۷ ژن در افرادی با ناتوانی ذهنی گزارش شده‌است.
در این آزمایش‌ها که از پتاسیم‌کلراید برای القای دِپُلاریزاسیون استفاده شده‌است، سلول‌های نمونه‌ی شاهدی که در معرضِ THC قرار داشتند اختلالات فعال‌سازی مشابه با آن‌چه در سلول‌های پرتوانِ القایی استخراج شده از افراد مبتلا به اسکیزوفرنی مشاهده می‌شود، نشان می‌دهند.
هم‌پوشانی ژن‌های آسیب‌دیده در نورون‌هایی که در معرض THC قرار گرفتهاند با ژن‌های دخیل در مسیرهای عصبی جنین، نشان می‌دهد که مصرف THC در دوران بارداری، خطر ابتلا به اسکیزوفرنی، اوتیسم و ناتوانی‌های ذهنی را در فرزندان مادرانِ مصرف‌کننده‌ی ماری‌جوانا افزایش می‌دهد.
✅ لینک خبر
