بدن ما از ساعت‌هایی تشکیل شده‌است که زمان بدن را با گردش سیاره زمین هماهنگ می‌کنند. زمانی‌که این ساعت‌ها دچار اختلال می‌شوند، چیزی فراتر از یک اختلال خواب ساده برای فرد رخ می‌دهد. اختلال ساعت‌های بدن با ریسک بالای وقوع اختلالات روانی نظیر افسردگی و بیماری دوقطبی در ارتباط است.
مطالعه جدید صورت گرفته در یکی از مراکز تحقیقاتی انگلستان نشان می‌دهد اختلال ساعت بدن ممکن است با اختلالات خُلقی در ارتباط باشد. در این مطالعه که در آن ۹۰۰۰۰ شرکت‌کننده مورد بررسی قرار گرفتند نشان می‌دهد که اختلال ساعت‌های بدن با ریسک بالای وقوع اختلالات روانی نظیر افسردگی و بیماری دوقطبی در ارتباط است. البته توجه به این نکته ضروری است که این قبیل مطالعات تنها از وجود ارتباط احتمالی بین ساعت بیولوژیک بدن و این اختلالات سخن می‌گویند و نتیجه‌گیری درباره جزئیات علت و اثرات این ارتباط هنوز ناشناخته‌است.
ساعت غالب بدن(Master clock) در ناحیه‌ای از مغز به‌نام هسته Suprachiasmatic قرار دارد. این ساعت به کمک نورخورشید، زمان را تشخیص داده و اطلاعات را به ساعت‌های محیطی در نواحی دیگر بدن مخابره می‌کند. اکثر سلول‌های بدن دارای گروهی از پروتئین‌ها هستند که با تغییر وضعیت خود از حالت on به off و یا بالعکس ساعت بدن را در یک اندازه طبیعی حفظ می‌کند.
عواملی نظیر نور مصنوعی، شیفت شب، افزایش سن، برخی از بیماری‌ها و مسافرت‌های با مسافت طولانی می‌تواند این سیستم را با مشکلاتی روبه‌رو کرده و سبب بروز آسیب‌های جدی شوند. محققان از ابزار ویژه‌ای به‌نام Accelerometer برای بررسی وقوع اختلالات ریتم سیرکادین استفاده کردند. به‌عبارت‌دیگر، زمانی‌که ساعت بیولوژیکی فرد از ریتم خود خارج شود، میزان کیفیت خواب و هم‌چنین فعالیت روزانه فرد کاهش می‌یابد.
این مطالعه نشان می‌دهد که هرچه اختلال در ریتم سیرکادین بیشتر باشد احتمال بروز اختلالات روانی نظیر افسردگی و بیماری دوقطبی افزایش می‌یابد.هم‌چنین این افراد از میزان شادی و رضایت کم‌تر و reaction time(شاخص نسبی برای اعمال شناختی) کندتری در مقایسه با افراد نرمال برخوردارند.
ریتم سیرکادین در طی دوران جوانی دچار تغییرات می‌شود. این دوره به‌عنوان برهه‌زمانی آغاز اختلالات خُلقی محسوب می‌شود. این مطالعات برای فهم علت و یا حتی یک قدم پیش‌تر از آن، جلوگیری از وقوع این اختلالات بسیار کمک‌کننده خواهدبود.
☑ لینک خبر
☑ عضویت در زیست‌فن پزشکی مولکولی
☑ عضویت در کانال زیست‌فن
