بررسی واکسن آسترازنکا – آکسفورد

بررسی واکسن آسترازنکا – آکسفورد

دانشگاه آکسفورد انگلستان در آپریل 2020 همکاری خود را با شرکت سوئدی-انگلیسی آسترازنکا آغازکرد. هدف از این همکاری تولید واکسن ویروس کرونا برپایه­ی نوکلئیک اسید و حامل ویروسی بود. این واکسن AZD1222 نام دارد. نتایج مطالعات انسانی نشان می­دهد، که این واکسن می­تواند تا 90 درصد بازده داشته باشد. درصد بازده این واکسن به مقدار دوز اولیه­ی واکسن وابسته است. آژانس تنظیم داروها و محصولات بهداشتی انگلستان (MHRA) مجوز استفاده­ی اورژانسی از این واکسن را، صادر کرده است. واکسن آکسفورد-آسترازنکا، همانند واکسن های مدرنا و فایزر بر مبنای پلتفرم اسید­های نوکلئیک است. AZD1222 بر خلاف واکسن­های مدرنا و فایزر که از mRNA استفاده می­کنند، بر مبنای DNA و حامل ویروسی است.

چگونگی تشخیص ویروس کرونا

برسی واکسن نواوکس

نحوه ی عملکرد واکسن آسترازنکا – آکسفورد

ویروس SARS-CoV-2 دارای پروتئین­های خاصی در سطح خود است که به کمک آن ها وارد سلول­های هدف می­شود. این پروتئین ها، پروتئین­های spike نام دارند.این پروتئین­ها سبب بروز واکنش ایمنی در بدن می­شوند و لنفوسیت­های B و T را تحریک می کنند.به همین ترتیب، حافظه‌ی ایمیونولوژیک نیز ایجاد می­شود. پروتئین­‌های spike هدفی مناسب برای استفاده در واکسن­‌ها هستند. واکسن­‌های زنده و غیرفعال از پاتوژن ضعیف­‌شده یا غیرفعال، برای تحریک سیستم ایمنی استفاده می­‌کنند.در واکسن­‌ها­ی برمبنای اسید نوکلئیک از توالی نوکلئیک اسیدی پروتئین­‌های سطح ویروس استفاده می‌­شود. پس از تزریق واکسن، توالی های نوکلئیک اسیدی وارد سلول­‌های هدف خواهند شد. در خصوص واکسن ویروس کرونا‌ی آسترازنکا، DNA وارد هسته­‌ی سلول می‌­شود. سپس فرایند رونویسی انجام می­گیرد. mRNA حاصل از رونویسی وارد سیتوپلاسم شده و ترجمه‌ی پروتئین spike آغاز می­‌گردد. سپس پروتئین های spike در سطح سلول­‌ها قرار می­‌گیرند. برای انتقال DNA به داخل سلول­‌ها از وکتور آدنوویروس تغییریافته‌­ی شامپانزه استفاده می­‌شود. این ویروس برای انسان بیماریزا نیست و بدن انسان‌­ها قبلاً با  آن مواجه نشده است. بعد از تزریق، آدنوویروس شامپانزه که ChAdOx1 نام دارد، وارد سلول خواهد شد. در مرحله‌­ی بعد، DNA وارد هسته‌ی سلول می‌­شود. با وجود اینکه DNA  وارد هسته می شود، وارد ژنوم نخواهد شد.

نحوه‌ی استفاده 

واکسن ویروس کرونا‌ی آسترازنکا باید در دو­ نوبت به فاصله­‌ی چهار هفته در ماهیچه تزریق ­شود. در حین مطالعات انسانی، محققان در نظر داشتند که در هر نوبت یک دوز به داوطلبان تزریق ­شود. مطالعات انسانی، در کشور‌های مختلف انجام گرفت. در مطالعات انجام‌­شده در انگلستان، در نوبت اول تزریق به جای یک دوز به اشتباه نصف دوز به داوطلبان تزریق ­شد. در نوبت دوم همان یک دوز تزریق ­شد. این اشتباه نتایج شگفت­‌انگیزی به دنبال داشت. در مطالعات انجام شده در انگلستان به دلیل اشتباه صورت‌­گرفته، بازده واکسن 90 درصد محاسبه شد. ولی در برزیل که در هرنوبت به داوطلبان یک دوز داده شده بود، بازده واکسن 62 درصد به دست آمد. میانگین بازده 70 درصد بود. منظور از بازده واکسن، بازده جلوگیری آن از بروز بیماری است. بازده درصدی، در مورد انتقال بیماری اهیچ اطلاعاتی نمی‌­دهد. در حال حاضر فقط درخصوص واکسن استرازنکا مشخص شده که انتقال بیماری را نیز متوقف می‌­کند.  

برتری واکسن آسترازنکا – آکسفورد نسبت به سایر واکسن ها

ملکول DNA از RNA پایدارتر است. در واکسن آسترازنکا این DNA داخل ویروس قرار دارد. به همین دلیل این واکسن، از واکسن های فایزر و مدرنا پایداری بیشتری دارد. این خصوصیت باعث شده که بتوان آن را در دما­های بالاتر نگهداری کرد. واکسن آسترازنکا در دمای 2 تا 8 درجه‌­ی سانتیگراد به مدت 6 ماه قابل نگهداری است. واکسن فایزر باید در دمای 70- درجه‌ی سانتیگراد نگهداری شود. این واکسن در دمای 2 تا 8 درجه فقط 5 روز دوام دارد. نگهداری طولانی واکسن مدرنا به دمای 20- درجه‌ی سانتیگراد نیاز دارد. این واکسن در دمای بین 2 تا 8 درجه‌ی سانتیگراد 30 روز دوام دارد. قیمت هر دوز واکسن مدرنا یا فایزر بین 15 تا 25 دلار، تخمین زده می­شود. قیمت هر دوز واکسن استرازنکا بین 3 تا 4 دلار خواهد بود. شرکت استرازنکا اعلام کرده که تصمیم ندارد از واکسن خود در حین پندمیک، سودی کسب کند. به این دلایل به نظر می­رسد که واکسن استرازنکا، مطلوب­ترین واکسن ویروس کرونا برای کشور­های در حال ­توسعه خواهد بود.