درک بهتر بیماری پارکینسون به کمک تصویربرداری 3D

علل دقیق بیماری پارکینسون هنوز ناشناخته است. اخیراٌ گروهی از محققان به رهبری پروفسور هنینگ استالبرگ از دانشگاه بازل با طرح دوبارهی این سوال که بیماری پارکینسون چگونه شکل میگیرد، قصد دارند تا درک بهتر و جدیدتری از این بیماری به دست آورند.
لرزش مداوم دستها و پاها، ضعف در عضلات و کندی حرکتی، از جمله علائم معمولی است که بسیاری از بیماران مبتلا به پارکینسون از آنها رنج میبرند. بیش از شش میلیون نفر در سراسر جهان تحت تأثیر این بیماری هستند. در این بیماران، سلولهای عصبی تولیدکنندهی دوپامین در مغز به آرامی خاموش میشوند. عدم وجود این انتقالدهنده عصبی باعث کاهش عملکرد حرکتی شده و اغلب تواناییهای شناختی را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
تاکنون فرض شده است که پروتئین آلفا-سینوکلین یکی از عوامل مهم بروز این بیماری است. این پروتئینها میتوانند با هم ترکیب شود و فیبریلها را تشکیل دهند، که در سلولهای عصبی تجمع یافته و به عنوان اجسام لِوی انباشت میشوند. این فیبرهای سمی به سلولهای مغزی آسیب میرسانند. گروهی از دانشمندان در این مطالعه، فیبرهای آلفا-سینوکلین مصنوعی را در لوله آزمایش تولید کردهاند. آنها توانستهاند برای اولین بار ساختار سه بعدی خود را با تفکیک اتمی تجسم کنند.
لازم است بدانیم که در برخی از انواع مادرزادی از بیماری پارکینسون، افراد مبتلا در ژن آلفا-سینوکلین، نقص ژنتیکی دارند. این جهشها مشکوک هستند و در نهایت باعث میشوند که پروتئین مناسب ناپدید شود؛ بنابراین، فیبرهای خطرناک شکل میگیرد. با این حال، ساختار ۳D نشان میدهد که یک پروتئین آلفا-سینوکلین جهشیافته نمیتواند قادر به ایجاد این نوع فیبریل باشد. محققان ترجیح میدهند که ساختار فیبریل را پیدا کنند. به طور خلاصه، اگر ساختار فیبریل باعث بیماری پارکینسون شود، نقص ژنتیکی باید در برابر بیماری محافظت کند. اما این توضیح درست نیست؛ بنابراین ممکن است که یک نوع فیبر یا شکل دیگری از پروتئین باعث ایجاد بیماری در این بیماران شود.
در حال حاضر تحقیقات بیشتری برای درک این ساختار فیبری ضروری است. اثرات جهشهای آلفا-سینوکلین چیست؟ آیا آنها به اشکال متفاوتی از ترکیبات پروتئین منجر میشوند؟ نقش فیبرهای سلولهای عصبی چیست و چرا این سلولها میمیرند؟ تا به امروز، عملکرد فیزیولوژیک دقیق آلفا-سینوکلین هنوز مشخص نشده است. از آنجایی که علائم این بیماریهای عصبی را فقط میتوان با داروهای فعلی کاهش داد، ضروری است مفاهیم جدیدی توضیح داده شوند که علل و چگونگی بروز این بیماریها را تبیین میکند.