پژوهشگران ایرانی توانستند با کشت همزمان گیاه بومی سالیکورنیا پرسیکا و باکتری مقاوم به نمک سودوموناس آئروژینوزا، تصفیه خاک‌های شور و آلوده به نفت خام، مخصوصاً هیدروکربن‌های بلندزنجیر (با زنجیر کربنی بالای ۲۰ کربن) را بهبود دهند.
نشت نفت در اثر سوانح یا عوامل دیگر به آب و خاک، مشکلات زیادی را برای محیط زیست ایجاد می‌کند. یکی از راه‌های ارزان و دوست‌دار محیط زیست برای تصفیه این خاک‌ها، استفاده از کشت گیاه یا میکروارگانیسم است. در ایران بیشتر تأسیسات نفتی در مناطق بیابانی با خاک شور قرار دارد. تأثیر منفی شوری روی رشد گیاه و حیات باکتری‌های اطراف ریشه آن‌ها، در کنار آلودگی نفتی پیچیدگی‌هایی را در تصفیه زیستی این نوع خاک‌ها ایجاد می‌کند.
در پژوهشی که توسط محققین پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی ایران و دانشگاه گرگان صورت گرفت، تصفیه خاک‌های شور آلوده به نفت خام با استفاده از باکتری مقاوم به نمک سودوموناس آئروژینوزا، گیاه نمک دوست سالیکورنیا پرسیکا و همچنین گیاه غیر شورزی علف‌بره مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق میزان کل تخریب هیدروکربن نفت، فعالیت هیدروژن‌زدایی خاک، فراوانی باکتری و سطح فیتوتوکسین (مواد سمی برای گیاه) به عنوان معیار عملکرد تصفیه خاک در نظر گرفته شد.
بعد از ۱۲۰ روز تصفیه خاک، نتایج نشان داد که در تصفیه خاک‌های غیر شور، علف‌بره مقدار کل هیدروکربن بیشتری را تخریب می‌کند و بعد از آن، باکتری سودوموناس و سپس گیاه سالیکورنیا مقادیر کمتری هیدروکربن نفتی را تجزیه کردند. این درحالی است که در شرایط شوری خاک، سالیکورنیا بهترین نتیجه و بعد از آن باکتری سودوموناس و علف‌بره نتایج بهتری را نشان دادند.
ادامه آزمایشات محققین ایرانی نشان داد، در شرایطی که گیاهان تصفیه کننده (سالیکورنیا یا علف‌بره) به همراه باکتری سودوموناس برای تصفیه خاک استفاده شوند، تجزیه هیدروکربن ۵ تا ۱۷ درصد افزایش می‌یابد. این همزیستی برای تصفیه خاک باعث شد مخصوصاً هیدروکربن‌های بلندزنجیر (با زنجیر کربنی بالای ۲۰ کربن) به شدت تخریب و تجزیه شوند.
کشت سالیکورنیا پرسیکا در کنار باکتری سودوموناس آئروژینوزا سبب شد تا فعالیت هیدروژن‌زدایی و فراوانی باکتری در خاک‌های شور و آلوده به مواد نفتی به ترتیب ۳/۵ و ۱۰ برابر افزایش یابد. علاوه‌براین، همزیستی این دو، سمیت خاک (سطح فیتوتوکسین) را که با استفاده از رشد و جوانه‌زنی کاهو اندازه‌گیری شد، ۴۶ تا ۷۶ درصد کاهش داد. این تحقیق پیشرفت مهمی در کمک به تصفیه زیستی خاک‌های شور و آلوده به نفت در مناطق کویری تلقی می‌شود.
☑️ لینک مقاله
☑️ عضویت در زیست فن میکروبی صنعتی محیط زیست
☑️ عضویت در کانال زیست فن
