تقویت ایمنی درمانی در سرطان با ترکیب آنتیبادیها

بر اساس یافتههای یک پژوهش علمی جدید، استفاده همزمان از آنتیبادیها بر اساس دو مکانیسم متفاوت عملکرد میتواند منجر به تخریب مؤثرتر تومورها شود. این موضوع با مطالعه نوینی که توسط پزشکان و متخصصان سرطان دانشگاه بازل روی مدلهای حیوانی انجام شده، مشخص گردیده است. بر اساس این یافتهها که در مجله علمی PNAS منتشر شدهاند، بیمارانی که به گزینههای فعلی ایمونوتراپی پاسخ نمیدهند، میتوانند بیشترین سود را از این درمان جدید ببرند.
در سالهای اخیر، روش یا سیستمی که از آن به «ایمنی درمانی» یاد میشود، توانسته است بهخوبی علیه سرطان به کار گرفته شده و امیدهای زیادی را به وجود آورد. این روش درمانی جدید، سیستم ایمنی بدن را برای از بین بردن بافت سرطانی به کار میگیرد. در یکی از انواع این روشها، یک آنتیبادی که گیرنده CD40 را روی سطح سلولهای ایمنی فعال میکند و از این طریق، به تحریک تولید سلولهای کشنده طبیعی T میپردازد، توانسته است در مطالعات بالینی تأثیرات امیدوارکنندهای را نشان دهد.
با اینوجود، در کارآزمایی های بالینی بعدی که بر اساس این روش انجام شده است، موفقیت آنتیبادی ضد CD40 بهدوراز انتظارات بوده و کمتر از ۲۰ درصد از بیماران به درمان پاسخ دادهاند. اما اکنون، گروه تحقیقاتی ایمونولوژی سرطان در دانشگاه بازل با تحقیقی که روی مدلهای حیوانی انجام دادند، مشاهده کردهاند که با ترکیب آنتیبادی فوق با دو آنتیبادی دیگر که به رگهای خونی تومور متصل میشوند، میتوان تأثیر آن را به میزان قابلتوجهی افزایش داد.
نقطه شروع این مطالعه، آنجا بود که دانشمندان مشاهده کردند استفاده از آنتیبادیهای ضد CD40 همانگونه که انتظار میرفت، منجر به افزایش سلولهای کشنده T میشود ولی این افزایش فقط در سلولهای محیطی تومور و نه سلولهای داخلی آن دیده میشد. به همین دلیل محققان فوق احتمال دادند که دلیل این اتفاق بایستی با ماهیت رگهای خونی تومور مرتبط باشد.
در این خصوص، دکتر ابیشک کاشیاپ محقق اصلی این مطالعه میگوید: “بهطور معمول رگهای خونی تومور، کوتاه و نشت پذیر هستند و به همین دلیل، هیچ راه خوبی برای ورود سلولهای T به مرکز تومور وجود ندارد. لذا فرضیه ما در این مطالعه، آن بود که سلولهای کشنده فقط در صورتی قادر به حمله مؤثر به تومور و نابودی آن هستند که رگهای خونی سالم و کافی موجود باشند.”
بر همین اساس، آنها آنتیبادی ضد CD40 را با دو آنتیبادی ضد رگ زایی ترکیب کردند که قادر به تثبیت رگهای خونی تومور هستند. یکی از آنتیبادیهای ضد رگ زایی در حال حاضر تحت عنوان Avastin برای درمان سرطان تأیید شده است، درحالیکه دیگری هنوز در مرحله توسعه بالینی است.
محققان سپس این ترکیب جدید آنتیبادی را در چندین مدل حیوانی برای انواع مختلف سرطان مانند سرطان روده بزرگ، پستان و پوست آزمایش کردند و همانطور که انتظار میرفت، ترکیب فوق توانست باعث افزایش چشمگیر تخریب بافت تومور در همه سرطانهای فوق شود.
تجزیهوتحلیلهای دقیقتر نیز نشان داد که این موفقیت مبتنی بر مکانیسمی است که پیش از آزمایش، پیش بینی شده بود. همان طور که احتمال داده میشد، اضافه شدن دو آنتیبادی ضد رگ زایی باعث میشود تومورها رگهای خونی سالمتری داشته باشند. اما علاوه بر اینها، نتایج پژوهش فوق به طور غیر منتظرهای نشان دادند که ترکیب آنتیبادیهای فوق، سیستم ایمنی بدن را نیز از چند طریق تقویت میکند، بهعنوان مثال از طریق امکان نفوذ بهتر سلولهای کشنده T به درون تومور و همچنین با تحریک یک واکنش التهابی ضد تومور در ریز محیط زیستی خود تومور سرطانی.
کاشیاپ در خصوص این نتایج میگوید: “یافتههای ما نشان میدهند که درک بیولوژی تومورها تا چه حد حائز اهمیت است.” او معتقد است بیماران مبتلابه تومورهای سرد، یعنی تومورهایی که به سیستم ایمنی درمانی پاسخ مناسبی نمیدهند، میتوانند از این ترکیب جدید بیشترین بهره را ببرند. کاشیاپ میافزاید: “آنتیبادیهای ضد رگ زایی میتوانند تومورهای سرد را اصطلاحاً داغ نموده تا بتوانند پاسخ بهتری به روشهای ایمنی درمانی بدهند.”
به گفته محقق فوق و همکارانش که نتایج یافتههای خود را در مجله معتبر PNAS منتشر نمودهاند، در حال حاضر، چندین آزمایش بالینی اولیه از این روش درمانی در انسانها در حال انجام هستند.