تنظیم ریتم نیروگاههای سلولی توسط ساعت سیرکادینی

✅ ژنهای متعددی در قسمتهای مختلف بدن نظیر کبد، کلیهها و قلب، ساعت بیولوژیکی را تنظیم میکنند. این ژنها بسیاری از فرآیندهای متابولیکی را آغاز و از وقوع بهموقع این پروسهها در بهترین زمان ممکن اطمینان حاصل میکنند.
?میتوکندریها بهعنوان یک اندامک کوچک که در اکثر سلولها مستقر میباشد و همچنین بهعنوان منبع انرژی سلولها، نقش مهمی در این فرآیندهای سلولی ایفا میکنند. این نکته که ریتم سیرکادینی ۲۴ساعته چگونه انرژی متابولیسم را تنظیم میکند تاکنون مشخص نبودهاست.
?میتوکندریها در بیشتر سلولها به یک شبکه درحال تغییر اتصال مییابند که قابلیت تطابق با شرایط مختلف را دارد. بنابراین، میتوکندریها میتوانند به یکدیگر متصل و مجدداً از یکدیگر جدا شوند و هرگونه اختلالی در دینامیک انشقاق-اتصال میتوکندریها میتواند به بروز بیماری منجر شود.
?محققان به تازگی توانستهاند با تلفیق مدلهای in vitro، موشهای فاقد ساعت بیولوژیکی وهمچنین موشهای دچار اختلال عملکرد میتوکندریایی، به چگونگی اثرات متقابل بین شبکه میتوکندریایی و ساعت بیولوژیکی بدن پیببرند.
?نتایج آنها نشان میدهد که سیکل انشقاق-اتصال میتوکندری توسط پروتئینی بهنام Drp1 که با ساعت بیولوژیکی منطبق است، کنترل میشود. این ریتم تعیینکننده زمان و میزان انرژی ای است که میتوکندری باید صرف کند. دکتر Anne Eckert بیان می کند که ساعات مختلف از روز اثرات متفاوتی بر شکلگیری شبکه میتوکندری و متعاقباً ظرفیت انرژی سلولها دارند.
?محققان همچنین نشان دادهاند که درصورت اختلال در ساعت سیرکادینی، شبکه میتوکندریایی نیز ریتم خود را از دستخواهدداد که این امر منجر به افت میزان انرژی تولید شده در سلولها میشود. متشابهاً، اختلال فارماکولوژیکی و یا ژنتیکی پروتئین Drp1 نیز ریتم تولید انرژی را دچار مشکل کرده که به نوبه خود اثرات سوئی بر ریتم ساعت سیرکادین خواهدداشت.
?این یافتهها میتواند در ایجاد راهحلهای درمانی جدید نقش مهمی داشتهباشند خصوصاً برای بیماریهایی نظیر آلزایمر که با اختلال در ساعت سیرکادین و همچنین عملکرد میتوکندریایی همراه هستند.
?مترجم: مونا تقی زاده
☑عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی