ابداع تکنیک جدید در رشد آستروسیتها از سلولهای بنیادی جنینی

محققان دانشگاه Land سوئد بهتازگی روش جدیدی برای تولید سریعتر آستروسیتها (نوعی از سلولهای مغزی) از سلولهای بنیادی جنینی ابداع کردهاند. آستروسیتها نقش مهمی را در بیماریهای نورودژنراتیو ایفا میکنند. این تکنیک مدت زمان تولید این سلولها را از ماه به هفته کاهش داده است. این مطالعه در ژورنال Nature Methodes بهچاپ رسیده است.
طبق گفته دکتر Ahlenius : “اینطور بهنظر میرسد که از این پس مطالعه روی آستروسیتها در بیماریهای مختلف با سهولت بیشتری صورت گیرد.” کشف سلولهای گلیایی ستارهای شکل یا همان آستروسیتها به مدتها پیش بازمیگردد. این درحالی است که میزان اهمیت این سلولها بهتازگی مشخص شده است.
این سلولها علاوه بر نقش محافظتی، نقش مهمی در سیستم عصبی و همچنین در اختلالاتی نظیر دمانس و ALS ایفا میکنند. یکی از چالشهای مهم محققان در مطالعه آستروسیتها، دشواری نگهداری آنها طی مطالعه است. اگرچه روشهای متعددی برای رشد آستروسیت در محیط آزمایشگاهی وجود دارد اما همگی آنها زمانبر، پرهزینه و بسیار پیچیده هستند.
تکنیکهای پیشین برای تولید آستروسیتهای انسانی از سلولهای بنیادی چندین ماه طول میکشید. این در حالی است که تکنیک Ahlenius و تیم تحقیقاتیاش منجر به تولید آستروسیتها در زمان کمتر و در تعداد بیشتری میشود. این تیم تحقیقاتی نشان داد که چگونه میتوان با استفاده از ویروسها، ژنهایی که فرآیند تکامل آستروسیتها را کنترل میکنند را فعال کرد و از این طریق در مدت زمان کمتری از سلولهای بنیادی جنینی به سلولهای ستارهای دست یافت.
آستروسیتهای تولید شده از سلولهای بنیادی جنینی، از لحاظ پروفایل ژنتیکی و همجنین از نظر عملکردی شباهت بسیار زیادی به آستروسیتهای مغز انسان بالغ دارند. برای بهکارگیری سلولها در مطالعه، این تیم تحقیقاتی از CRISPR-Cas9 (نوعی ویرایشگر ژن) که سبب جهش در سلولهای بنیادی شده و در نهایت به بروز اختلال جدی بهنام بیماری Alexander منجر میشود، استفاده کردند.
در ادامه محققان از تکنیک جدید برای تبدیل سلولهای بنیادی سالم و جهشیافته به آستروسیتها استفاده کردند. تمرکز این تیم تحقیقاتی روی اختلالات نورودژنراتیو نظیر دمانس و آلزایمر و استفاده از تکنیکی برای بررسی اهمیت آستروسیت در این اختلالات است.