تولید سلول‌های بنیادی خونی در آزمایشگاه
گروه تحقیقاتی بیمارستان کودکان بوستون در ماساچوست توانستند سلول‌های انسانی تولید کنند که عملکردی مشابه سلول‌های بنیادی خونی دارد. گروه پژوهشی دیگر از دانشکده پزشکی ویل کرنل نیویورک توانستند سلول‌های بالغ موش را به سلول‌های بنیادی خونی تبدیل کنند. روش کار گروه اول به این ترتیب است که ابتدا به عنوان ماده اولیه، سلول‌های پوست و سایر سلول‌ها را از موجود بالغ می‌گیرند و با استفاده از روش‌های استاندارد، iPS می‌سازند که قادر به تولید انواع مختلفی از سلول‌هاست. سپس در مرحله بعد هفت ژن فاکتور رونویسی را که سایر ژن‌ها را کنترل می‌کند، به ژنوم سلول iPS وارد می‌شود و به منظور توسعه، سلول‌های iPS اصلاح شده انسانی را به موش تزریق می‌کنند. ۱۲ هفته بعد سلول‌های iPS به سلول‌های پروژنیتوری تبدیل می‌شوند که قادر به تولید گستره وسیعی از سلول‌های خونی انسانی و سلول‌های ایمنی است. در مقابل، گروه تحقیقاتی دوم سلول‌های بنیادی خون‌ساز حقیقی را بدون پیمودن مراحل واسطه‌ی تولید iPS ایجاد کردند. این محققین ابتدا سلول‌ها را از رگ‌های خونی موش بالغ استخراج کردند، سپس چهار فاکتور رونویسی را در ژنوم سلول‌های استخراج‌شده وارد کردند. در مرحله بعد سلول‌های اصلاح شده را در شرایط محیطی مشابه رگ خونی انسانی نگه داشتند. سلول‌های تغییریافته به سلول‌های بنیادی خون‌سازی که قابلیت تکثیر را دارند، تبدیل شدند.
محققین این سلول‌ها را به موشی که در اثر تابش پرتوهای مخرب، اکثر سلول‌های خونی و سلول‌های ایمنی آن از بین رفته بود، تزریق کردند. این سلول‌های بنیادی، سلول‌های خونی و همچنین سلول‌های ایمنی موش را بازسازی کردند؛ موش بهبود یافت و یک سال و نیم در آزمایشگاه زنده ماند. در روش‌های متداول تولید سلول iPS، یک سری محدودیت‌ها وجود دارد؛ وقتی یک ژن به دسته‌ایی از سلول‌ها اضافه می‌شود، مجموعه بزرگی از سلول‌ها آن ژن را دریافت نمی‌کنند و باید حذف شوند. همچنین این خطر وجود دارد که برخی از سلول‌های اصلاح شده دچار جهش شوند و در صورت ایمپلنت کردن در بدن منجر به ایجاد تومور گردند. محققان اطمینان دارند که روش مورد استفاده آن‌ها بسیار کارآمد است و احتمال ایجاد تومور و غیر نرمال شدن سلول‌های اصلاح شده بسیار کاهش‌یافته است. محدودیت دیگر این است که به‌طور موقت بیان ژن در سلول‌های iPS دچار تغییر شود که این موضوع با واردکردن پایدار ژن کد کننده فاکتور رونویسی به داخل ژنوم سلول iPS قابل حل است. بر طبق نظر محققان سلول‌های بنیادی از پژوهشکده تحقیقاتی Scripps، می‌توان از بافت‌هایی مثل پوست و سایر بافت‌هایی که در دسترس هستند، سلول iPS تولید کرد. اگرچه که در روش محققین ویل کرنل، دسترسی و نگه‌داری سلول‌هایی که از رگ خونی گرفته شده‌اند در شرایط آزمایشگاه بسیار دشوار است. آخرین پیشرفت‌ها مبنی بر تولید سلول‌های خونی، بسیار امیدوارکننده است. این تحقیقات خط بطلانی است بر نگرش منتقدانی که بر این عقیده هستند که سلول‌های iPS به‌صورت طبیعی وجود ندارند و نمی‌توان این سلول‌ها را به انواع دیگری از سلول‌ها تبدیل کرد.
ترجمه: آیدین بهروان
☑️ لینک خبر
☑️ لینک مقاله
☑️ عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
☑️عضویت در کانال زیست فن
