مصرف شیر در سال‌های گذشته به دلایل مختلفی کاهش یافته است و تغییر در روش‌های بازاریابی به حل مسئله کمکی نکرده است و این موضوع باعث شده که صنعت لبنیات به‌دنبال ایده‌های خلاقانه در زمینه تولید محصولات لبنی جدید باشد. در این راستا مسابقه‌ای برای شناسایی استارتاپ‌هایی که در این زمینه فعالیت دارند برگزار شده است تا از ایده‌هایی که قابلیت صنعتی سازی دارند حمایت‌های مالی و معنوی فراهم آورده شود.
مطابق با آمار، سرانه مصرف شیر در ۴۰ سال گذشته به‌صورت مداوم کاهش پیدا کرده است و این روند می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. از دیدگاه جان تالبوت -مدیر عامل California Milk Advisory Board- این اتفاق سه دلیل دارد:
دلیل اول افزایش تنوع نوشیدنی‌هایی است که جایگزینی برای نوشیدنی‌های لبنی شده‌اند. دلیل دوم کاهش مصرف غلات صبحانه است. شایان ذکر است که ۲۵ درصد شیر مصرفی در امریکا مربوط به غلات صبحانه می‌باشد که مصرف آن در ۵ سال گذشته ۱۱ درصد کاهش یافته است. دلیل سوم که در برخی نواحی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند و شاید در برخی مناطق وجود نداشته باشد، کاهش نرخ تولد است. نرخ ازدواج و تشکیل خانواده در جوانان رو به کاهش است و ازدواج و تشکیل خانواده از عوامل ضروری ثبات بازار مصرف شیر بود. به همین دلیل در مناطقی که نرخ ازدواج و تولد نوزادان رو به کاهش است، کاهش سرانه مصرف شیر نیز قابل پیش‌بینی است.
تالبوت می‌گوید: “این موضوع چیزی نیست که با بازاریابی بتوان حل کرد و برای حل آن نیاز به خلاقیت داریم. باید روی محصولات جدیدی که می‌توان از شیر تهیه کرد تمرکز کنیم تا بتوانیم مصرف کننده‌های جدیدی جذب کنیم.”
تغییر روند عرضه شیر
امروزه صنعت لبنیات با توجه به بررسی‌هایی که بر روی بازار مصرف لبنیات انجام شده است، در حال گام برداشتن در مسیری نوین می‌باشد. بودجه‌ای که برای بخش بازاریابی این صنعت و عرضه محصولات قدیمی در نظر گرفته شده بهتر است که برای تشویق ایده‌های نو و خلاقانه صرف شود. این ایده‌ها می‌تواند در حوزه تولید نوشیدنی‌هایی جدید با پایه شیر باشد که محصولی متفاوت و با ارزش غذایی بیشتر تولید شود.
در حال حاضر بازار مربوط به نوشیدنی‌هایی که برای بهبود عملکرد افراد استفاده می‌شود (مانند نوشیدنی‌های انرژی‌زا یا شیر سویا و نوشیدنی‌های دارای ویتامین) رو به افزایش است. شیر، به‌عنوان ماده‌ای که سرشار از پروتئین و موادغذایی است می‌تواند رقیب مناسبی برای این‌گونه از نوشیدنی‌ها باشد، اما باید به‌صورتی متفاوت از روش سنتی عرضه شود تا بتواند مشتری‌های از دست رفته را بازگرداند.
موضوعی که برای این صنعت در کنار تولید محصولات نوآورانه اهمیت دارد، حفظ دیدگاه مثبت افراد نسبت به مزارع تولید لبنیات است. افراد امروزه نگران تولید بیش از حد گازهای گلخانه‌ای توسط دام‌های مربوط به مزارع تولید شیر هستند، اما طبق گفته تالبوت برخلاف تصور عمومی، گاوهای مربوط به این مزارع تنها مسئول دو درصد از گازهای گلخانه‌ای تولید شده هستند.
توسعه استارتاپ‌های مربوط به نوشیدنی‌های با پایه شیر
در سال جاری یکی از بزرگ‌ترین مسابقه‌های مربوط به صنعت لبنیات توسط CMAB برگزار شده است تا ایده‌های نوین برای تولید محصولات لبنی که حداقل از ۵۰ درصد شیر تشکیل شده‌اند، حمایت شوند. در این مسابقه استارتاپ‌هایی انتخاب می‌شوند که دارای ایده در زمینه تولید محصولات لبنی جدید هستند و این محصولات پتانسیل صنعتی شدن دارند. این ایده‌ها اغلب از طرف کارفرمایان، مزرعه‌داران لبنیات و دانشمندان حوزه موادغذایی می‌باشند.
۹ استارتاپ برگزیده این مسابقه، تمام محصولات اعم از نوشیدنی‌های لبنی پروبیوتیک سرشار از پروتئین تا دسرهای لبنی را تولید می‌کنند. این استارتاپ‌ها هر کدام ۲۵,۰۰۰ دلار دریافت خواهند کرد و دسترسی به متخصصان بازاریابی، بسته‌بندی و توزیع خواهند داشت تا نمونه‌های آزمایشی خود را توسعه دهند. علاوه بر آن، برنده این رویداد ۲۵۰,۰۰۰ دلار دریافت خواهد کرد تا محصول خود را وارد بازار کند.
برخی از این استارتاپ‌ها در حد ایده هستند، در حالی که برخی سازمان‌یافته‌تر هستند و در مراحل ابتدایی پروژه می‌باشند. CMAB برای آشنایی بیشتر شرکت‌کنندگان با بازار و صنعت لبنیات هزینه‌های کامل مربوط به یک سفر کاری را برای هر کاندید در نظر گرفته است. این سفر برای بازدید از مزارع لبنی کالیفرنیا و تأسیسات تولیدی و ملاقات با پیشرو‌های صنعت لبنیات خواهد بود تا به استارتاپ‌ها برای ورود به بازار و تولید محصول کمک شود.
نتیجه‌گیری
با توجه به کاهش میزان مصرف شیر در جوامع و روی آوردن افراد به نوشیدنی‌های دیگر، صنعت لبنیات برای حفظ جایگاه خود نیاز به روش‌های جدیدی دارد. بدین منظور شرکت CMAB که از شرکت‌های تهیه و توزیع محصولات لبنی می‌باشد، برای جذب ایده‌های نوین مسابقه‌ای برای استارتاپ‌ها در نظر گرفته است تا با ورود محصولات لبنی جدید به بازار مصرف شیر به روند گذشته‌ی خود بازگرداند.
این محصولات باید منحصر به‌فرد باشند و بتوانند از نظر ارزش غذایی یک مزیت رقابتی نسبت به سایر نوشیدنی‌های موجود در بازار داشته باشند. با توجه به این موضوع که شیر دارای مقادیر قابل توجهی از مواد مغذی می‌باشد می‌تواند به‌عنوان پایه اصلی نوشیدنی‌های جدید استفاده شود. این شیوه عرضه متفاوت می‌تواند کمک بزرگی برای رشد دوباره‌ی صنعت تولید شیر و لبنیات محسوب شود و بازار از دست رفته‌ی شیر را بازگرداند.
