عصاره گیاه Scrophularia striata جایگزین آنتی‌بیوتیک در تغذیه دام
متخصصان تغذیه دام، به دنبال راهکار‌های تغذیه‌ای برای توسعه رژیم غذایی با قابلیت تعدیل تخمیر میکروبی شکمبه برای افزایش تولید پروپیونات و کاهش تولید متان هستند. محقق ایرانی خانم باقری ورزانه و همکاران در مطالعه خود به دنبال یافتن جایگزین طبیعی مواد افزودنی به جیره دام، عصاره گیاه Scrophularia striata با دوز مصرفی ۸۰ میلی‌گرم در گرم ماده خشک جیره را معرفی کردند که به تخمیر میکروبی شکمبه کمک کرده و کاهش تولید متان و آمونیاک را سبب می‌گردد.
میکروارگانیسم‌های خاص شکمبه برای دام ضروری هستند. این میگروارگانیسم‌ها اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه (SCFA) را فراهم می‌کنند. ۷۵% از کل انرژی قابل سوخت و ساز برای دام را این اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تشکیل می‌دهند.
پروپیونات از عمده‌ترین اسیدهای چرب زنجیره کوتاه در دام‌های شیرده است که برای تولید گلوکز از مواد غیر کربوهیدراتی مانند اسیدهای آمینه و چربی (گلوکونئوژنز) حیاتی است؛ از این رو اهمیت ویژه‌ای در فراهم کردن نیاز بالای گلوکز در شیردهی دام دارد.
موننسین یک یونوفر است که به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گیرد. یونوفر‌ها آنتی بیوتیک هستند. با توجه به افزایش نگرانی در مورد مقاومت آنتی‌بیوتیکی و ممنوعیت استفاده از آنتی‌بیوتیک در اتحادیه اروپا، تلاش‌های قابل توجهی از جمله استفاده از مخمر‌ها، عصاره‌های گیاهی، پروبیوتیک‌ها به عنوان جایگزین آنتی‌بیوتیک در تغذیه دام صورت گرفته است.
هدف این مطالعه ارزیابی اثرات گیاه S. striata بر تولید اسید چرب با زنجیره کوتاه، تولید متان و هم‌چنین تنوع میکروبیوم شکمبه در مقایسه با موننسین در شرایط آزمایشگاهی بوده است. میکروارگانیسم‌های تخمیر با استفاده از توالی انتخابی PCR و ۱۶S rRNA بررسی شدند.
نتایج این مطالعه نشان داد که اضافه کردن عصاره هیدروالکلی S. striata باعث افزایش تولید اسیدهای چرب زنجیره کوتاه در مقایسه با تیمار شاهد و تیمار موننسین گردید. هم‌چنین افزایش تولید استات و پروپیونات در دوز بالاتر مشاهده شد.
این نتایج بیان کننده این مطلب است که مصرف مکمل تغذیه S. striata با دوز ۸۰ میلی‌گرم در گرم ماده خشک، مانند موننسین، به تخمیر میکروبی شکمبه کمک کرده و کاهش تولید متان و آمونیاک را سبب می‌شود.
نکته قابل توجه در این مورد این است که S. striata به تخمیر میکروبی شکمبه با افزایش اسید چرب با زنجیره کوتاه و تولید پروپیونات کمک می‌کند. بر خلاف موننسین، از تنوع میکروبیوم شکمبه پشتیبانی کرده و افزایش در باکتری‌های سلولیتیک از جمله فیبرو‌باکتر را نشان می‌دهد.
استفاده از سطح بالای S. striata در این مطالعه، نوید بخش پتانسیل کاهش غلظت آمونیاک و تجزیه‌پذیری مقادیر بیشتر پروتئین نسبت به موننسین است و به تبع آن بهره‌برداری موثر بیشتر از نیتروژن توسط دام خواهد بود.
محققین این مطالعه بیان کردند، نتایج امیدوار‌کننده به دست آمده، تحقیقات برای استفاده از S. striata را در آزمایشات تغذیه در شرایط درون‌بدنی ضروری می‌سازد.
