حشره کش های مبتنی بر RNAi ، فصل جدیدی در کنترل آفات
از دیرباز کترل آفات گیاهی نقش مهمی در میزان تولید محصولات کشاورزی داشته است. روشهای مبارزه با آفات با پیشرفت دانش بشری، دستخوش تغییرات گستردهای شده اند. در حال حاضر رایجترین و سادهترین روش کنترل آفت استفاده از سموم شیمیایی است. مصرف بیرویه سموم و عدم رعایت دُزهای مصرفی آن در کنار قدرت بالای تولید مثل حشرات منجر به بروز مقاومت حشرات آفت به آفتکشهای مصرفی شده است. مقاومت آفات به آفتکشها منجر به عدم کارایی مطلوب ترکیبات شیمیایی در کنترل آفات شده است به طوریکه امروزه محققان به دنبال یافتن روشهای جایگزین، کم خطر برای انسان و موجودات غیر هدف، و ایمن برای محیط زیست هستند. یکی از روشهای ایمن و موثر در کنترل حشرات استفاده از تکنیک تداخل RNA موسوم به RNA interference (RNAi) است. در این روش با ساخت RNAهای کوتاه دو رشتهای مکمل بخشی از توالی mRNA هدف، مانع از فرایند ترجمه mRNA هدف شده و در نتیجه از تولید یک پروتئین ضروری در بدن حشره جلوگیری میشود. به این ترتیب ژن مورد نظر در مرحله پس از رونویسی خاموش می شود و از این طریق فرایند زیستی هدف گرفته شده، بر هم خورده و عوارضی چون کاهش طول عمر، کاهش تغذیه، کاهش باروری و افزایش مرگ و میر آفت پدید می آید.
موفقیتهای مشاهده شده در مطالعات آزمایشگاهی تداخل RNA منجر به روشن شدن افق های تازه ای در برابر پژوهشگران و تولیدکنندگان بذر برای کنترل حشرات شده است؛ به طوریکه محققان نسل بعدی آفتکشها را آفتکشهای مبتنی بر تکنیک RNAi میدانند. در نتیجه تحقیقات گسترده در نهایت در ۱۵ ژوئن سال میلادی جاری، اولین گیاهان تراریخت مبتنی بر این تکنیک توسط سازمان محیط زیست آمریکا برای مبارزه با کرم مغربی ذرت با نام علمی Diabrotica virgifera virgifera به ثبت رسید و تأییدیه لازم را برای کشت اخذ نمود. این گیاهان قادر به تولید RNA های دو رشتهای کوتاه برای کنترل کرم مغربی ذرت هستند. با گسترش این روش، مصرف آفتکشهای شیمیایی که علاوه بر مشکلات زیست محیطی و باقیمانده خطرناک ، روی موجودات غیر هدف نظیر انسان و حیوانات اهلی نیز اثرات سویی دارند محدود میگردد و فصل جدیدی در کنترل ایمن آفات به روی محققان باز خواهد شد.
ذرت تأییدیه گرفته با نام تجاری Smart stax با برند genuity تولید شده که از جمله برندهای شرکت مونسانتو است.
☑️ آماده سازی: تیم گیاهپزشکی – زیست فن کشاورزی
☑️Swevers, L., & Smagghe, G. (2012). Use of RNAi for control of insect crop pests. In Arthropod-Plant Interactions (pp. 177-197). Springer Netherlands.
