تولید واکسن برای پاتوژن‌های یوکاریوتی به یک موضوع چالش‌برانگیز در زمینه سلامت عمومی تبدیل شده‌است. این در حالی است که محدود کردن انگل‌های یوکاریوتی تک سلولی در زمینه اهداف واکسن‌های سطح سلولی به‌علت همولوژی با مولکول‌های میزبان امکان‌پذیر است. با این‌حال، یک تیم تحقیقاتی از دانشگاه ییل هدف جدیدی را در انگل مالاریا شناسایی کرده‌است که از موش‌های آزمایشگاهی در برابر عفونت ناشی از پاتوژن محافظت می‌کند. این یافته‌ها با هدف قرار دادن یک پروتئین خاص در انگل راه را برای توسعه یک واکسن انسانی موفق هموار ساخته‌اند. در واقع انگل با استفاده از این پروتئین از سیستم ایمنی میزبان فرار می‌کند.
مالاریا دومین عامل اصلی بیماریهای عفونی در سراسر جهان است که نزدیک به نیم میلیون نفر را در سال ۲۰۱۶ آلوده کرده‌است. تاکنون هیچ واکسن کاملا موثری بر علیه مالاریا ارائه نشده‌است و فقط یک ایمنی بسیار جزئی نسبت به علائم بیماری در بدن فرد آلوده ایجاد می‌شود. تیم ییل در مطالعات قبلی خود پروتئین منحصر به‌فردی را معرفی کرده‌است که توسط انگل مالاریا تولید می‌شود، این پروتئین عامل مهارکننده مهاجرت ماکروفاژ پلاسمودیوم (PMIF) نامیده می‌شود که سلول‌های T خاطره و سلول‌های مقابله‌کننده با عفونت را سرکوب می‌کند. این سلول‌ها به تهدیدها پاسخ می‌دهند و از بدن در برابر عفونت مجدد محافظت می‌کنند.
محققان با همکاری شرکت داروسازی نوارتیس یک واکسن مبتنی بر RNA را مورد آزمایش قرار دادند که PMIF را هدف قرار می‌دهد. ابتدا آن‌ها موش‌هایی را با سویههای پلاسمودیوم جهش‌یافته فاقد PMIF آلوده کردند. سپس مشاهده کردند که این موش‌ها با تولید سلول‌های T خاطره، ایمنی ضد انگل قوی‌تری را بروز می‌دهند.
یافته‌های این مطالعه نشان‌دهنده اثر خنثی‌سازی ایمنی PMIF بر پاسخ ایمنی میزبان است. از طرف دیگر، کنترل بهتر عفونت پلاسمودیوم در مرحله خون و کبد و حفاظت کامل از بدن در برابر عفونت مجدد نیز گزارش شد. در واقع، واکسیناسیون برعلیه PMIF باعث تاخیر در گسترش مرحله خون پس از آلودگی با اسپروزوئیت، افزایش سلول‌های Tfh و پاسخ‌های مرکز ژرمینال، کاهش بیان شاخص‌های التهابی وابسته به Th-1 نظیر IL-12 ،TNF-α و INF-γ در حین عفونت مرحله خون، افزایش تیتر آنتی‌بادی‌های ضد پلاسمودیوم و افزایش تمایز سلول‌های CD4 T خاطره و سلول‌های CD8 T تجمع‌یافته در کبد شد. به‌طور کلی می‌توان گفت انتقال انتخابی سلول‌های CD4 T و CD8 T از میزبان‌های مصون‌شده با PMIF RNA از عفونت انگلی مجدد جلوگیری می‌کند.
این تیم برای آزمایش اثربخشی واکسن خود از دو گروه موش آلوده با پلاسمودیوم استفاده کرد. یک گروه در مرحله اولیه عفونت کبدی مالاریا و دیگری در مرحله آخر عفونت شدید خونی قرار داشت. با این وجود، واکسن در هر دو گروه در حفاظت بر علیه عفونت مجدد موفق عمل کرد. محققان در آزمایش نهایی، سلول‌های T خاطره را از موش‌های ایمن‌شده به موش‌هایی که هرگز در معرض مالاریا قرار نگرفته‌بودند، انتقال دادند. این موش‌ها نیز در برابر پلاسمودیوم ایمن شدند.
Richard Bucala، محقق ارشد این مطالعه، افزود:« اگر شما برای جلوگیری از پاسخ‌های ایمنی بدن با این پروتئین ویژه واکسینه شوید، در برابر عفونت مجدد ایمن خواهید شد. به عقیده ما، این امر هرگز در استفاده از یک آنتی‌ژن تنها در عفونت خفیف مرحله خون مشاهده نمی‌شود.» این مطالعه نشان می‌دهد که PMIF برای تکمیل چرخه زندگی انگل حیاتی است، زیرا انتقال به میزبان جدید را تضمین می‌کند. همچنین اثربخشی واکسن ضد PMIF نیز به‌خوبی مشهود است.»
گام بعدی این تیم توسعه واکسن برای افرادی است که هرگز با مالاریا آلوده نشده‌اند که در درجه اول افراد جوان را شامل می‌شود. Bucala ادامه داد:« این واکسن در کودکانی که قبلا به این فراورده انگلی واکنش ایمنی نشان داده‌اند نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد و هنگامی‌که آن‌ها با مالاریا آلوده شوند، پاسخ‌های طبیعی سلول T را بروز می‌دهند و با حذف انگل در برابر عفونت‌های آینده مصون خواهند شد.»
همچنین محققان خاطر نشان کرده‌اند که پروتئین PMIF در طول تکامل در سویههای مختلف مالاریا حفظ شده‌است و یک مسیر ویژه میزبان را مورد هدف قرار می‌دهد. تقریبا غیر ممکن است که انگل بتواند در برابر این واکسن مقاومت کند. به عقیده آن‌ها تعداد زیادی از پاتوژن‌های انگلی دیگر نیز پروتئین‌های شبه MIF را تولید می‌کنند. بنابراین، این روش ممکن است به سایر بیماریهای انگلی نظیر لیشمانیاز، هوک‌ورم و فیلاریاز که هنوز واکسنی برای آن‌ها کشف نشده‌است، قابل تعمیم باشد.
☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله
