نتایج پژوهشی جدید نشان می‌دهد که یک مسیر علامت‌دهی که به رشد سلول‌های نرمال کمک می‌کند، می‌تواند موجب بدتر شدن شکلی از لوسمی شود. این اثر نامطلوب از طریق کنترل مسیری دیگر، که نقش شناخته شده‌ای در محافظت از سلول در برابر استرس‌های زیستی دارد، اعمال می‌گردد.
کشف این حقیقت که NOTCH1، کنترل علامت‌دهی فاکتور گرماشوک ۱ (HSF1) را در لوسمی لنفوبلاستی حاد سلول T به دست می‌گیرد، حاکی از آن است که مهارسازی یک یا چند ژن در مسیر HSF1 ممکن است به ارائه‌ی رویکرد درمانی جدیدی برای این بیماری تهاجمی بینجامد. لوسمی لنفوبلاستی حاد سلول T، یا T-ALL، نوع تهاجمی و پیش‌رونده‌ای از لوسمی لنفوبلاستی حاد است که بر خلاف نوع معمول ALL، سلول‌های T را هدف قرار می‌دهد.
محققان دانشکده‌ی پزشکی دانشگاه نیویورک، که سرپرستی آخرین اقدامات پژوهشی را در این حیطه بر عهده داشتند، از نتایج این مطالعه استقبال کرده‌اند. به گفته‌ی این محققین، از آن‌جایی که هم‌اکنون یک داروی ضد سرطان آزمایشگاهی علیه یکی از همین اهداف در حال توسعه است، یافته‌های جدید می‌تواند به شناسایی گروهی از بیماران مبتلا به T-ALL کمک کند که با احتمال بالاتری از این درمان جدید منتفع خواهند گردید. داروی مذکور، پروتئین گرماشوک ۹۰ (HSP90) را مورد هدف قرار می‌دهد.
محققان می‌گویند این نخستین پژوهشی است که فعالیت HSF1 را مستقیماً به انواع لوسمی ارتباط می‌دهد. عملکرد HSF1 برای تولید ده‌ها پروتئین دیگر، از جمله پروتئین گرماشوک ۹۰، ضروری است. نتایج این مطالعه، ۲۳ام جولای به صورت آنلاین در ژورنال Nature Medicine منتشر شده است.
پژوهشگر ارشد این مطالعه، ایانیس ایفانتیس (Iannis Aifantis)، می‌گوید: «نتایج پژوهش ما نشان می‌دهد که NOTCH1 با ربودن مسیر فاکتور گرماشوک ۱، رشد تومور را افزایش می‌دهد. سلول‌های سرطانی سیستمی را به تکاپو می اندازند که به سلول‌های سالم کمک می‌کند به استرس پاسخ دهند». ایفانتیس استاد و مدیر گروه پاتولوژی در مرکز پزشکی لانگون دانشگاه نیویورک و مرکز سرطان Perlmutter است.
هم‌اکنون، نوعی داروی مهارکننده‌ی HSP90 به عنوان گزینه‌ی درمانی برای سرطان پستان، در حال گذراندن مراحل اولیه‌ی کارآزمایی بالینی در جایی دیگر است. این کارآزمایی به سرپرستی کمک‌پژوهشگر مطالعه‌ی مذکور،گابریلا کیوسیس (Gabriela Chiosis)، در حال پیش‌روی است. ایفانتیس می‌گوید که اگر آزمایش‌های آتی، اثربخشی این داروی تجربی را تأیید نماید، می‌توان آن را بلافاصله برای کارآزمایی بر روی بیماران مبتلا به T-ALL به کار برد. این دارو PU-H71 نام دارد.
نتایج آزمایش‌های اولیه‌ی این دارو بر روی سلول‌های حیوانی و انسانی، حاکی از آن بوده که مهارسازی HSP90 تنها به کشته شدن سلول‌های سرطانی می‌انجامد. به همین دلیل، به نظر می‌رسد PU-H71 نسبت به درمان‌های فعلی T-ALL، عوارض جانبی کم‌تری در پی داشته باشد. در حال حاضر، شیمی‌درمانی یکی از متداول‌ترین گزینه‌های درمان T-ALL به حساب می‌آید، که علاوه بر سلول‌های سرطانی، سلول‌های نرمال را نیز از بین می‌برد.
نویسنده‌ی اول مقاله، نیکوس کورتیس (Nikos Kourtis)، می‌گوید: «در اختیار داشتن یک درمان هدفمند که تنها سلول‌های سرطانی را می‌کشد، می‌تواند واقعاً به تلاش‌های ما برای درمان لوسمی لنفوبلاستی حاد سلول T، که اغلب کودکان را مبتلا می‌سازد، کمک کند.»
در حال حاضر، در یک مورد از هر پنج کودکی که برای این بیماری تحت درمان قرار می‌گیرد، بیماری ظرف یک دهه عود می‌کند. تلاش‌های صورت گرفته برای مهارسازی مستقیم مسیر NOTCH1، به دلیل اثرات نامطلوب مرتبط با این مسیر که بر روی سلول‌های نرمال را متأثر می‌سازد، عملاً با شکست مواجه شده است.
به عنوان بخشی از پژوهش، پژوهشگران در موش‌هایی که پیشرفت T-ALL در آن‌ها القا شده بود، به طور ژنتیکی HSF1 را مهار نمودند. این اقدام که از طریق تقویت فعالیت مسیر NOTCH1 انجام شده بود، بدون این که سلول‌های نرمال موش را متأثر سازد، تمام سلول‌های سرطانی را در جانور از بین برد. این شواهد، به گفته‌ی پژوهشگران، نشان می‌دهد که HSF1 برای بقای سلول‌های بدخیم در T-ALL ضروری است. در این مطالعه، هیچ‌گونه اثر نامطلوبی مشاهده نگردید. تولید سلول‌های خونی سالم نیز در پی حذف شدن HSF1 از سلول‌های بنیادی مغز استخوان موش، دچار اختلال نشد.
آزمایش‌های بیشتر بر روی سلول‌های T-ALL در موش و انسان نشان داد که خاموش کردن ژن کدکننده‌ی HSP90، به طور مؤثری سلول‌های لوسمی را نابود می‌سازد، به ویژه آن سلول‌هایی که فعالیت NOTCH1 و HSP90 بالاتری نسبت به بقیه دارند.
ترجمه: آزاده داودی
منبع: Cision PR NewsWire
