استفاده از نانوذرات پلاتینیوم در درمان سلولهای سرطانی کبد

داروهای شیمیدرمانی در درمان سرطان نقش مهمی ایفا میکنند اما در سالهای اخیر، تعداد داروهای سرطانی هدفمند افزایش یافته است. این داروها شامل عوامل سیتوتوکسیک مبتنی بر پلاتینیوم هستند که به سلولهای سرطانی حمله و آنها را از بین میبرند. اما این عوامل به بافت سالم هم آسیب رسانده و باعث عوارض جانبی شدید میشوند.
محققان سوئیسی در حال حاضر رویکرد جدیدی را شناسایی کردهاند که بر مبنای آن درمان انتخابی برای سرطان با داروهایی از این نوع امکانپذیر میشود. این داروها نانوذرات پلاتینیوم با پوشش پپتیدی و سمیت انتخابی هستند که علیه سلولهای سرطانی کبد عمل میکنند.
پلاتینیوم زمانی میتواند سمی باشد که به پلاتینیوم (II) اکسیده شود و به این شکل در شیمیدرمانیهای متداول مبتنی بر پلاتینیوم به کار میرود. با این حال، پلاتینیوم اکسیدنشده برای سلولها سمیت بسیار کمی دارد. بر اساس این اطلاعات، گروهی از دانشمندان به دنبال راهی برای رساندن پلاتینیوم به سلولهای هدف هستند و تنها راه برای این کار اکسیده شدن آن به پلاتینیوم (II) است.
به این منظور، آنها از نانوذرات پلاتینیوم اکسیدنشده استفاده کردند که در ابتدا میبایست با یک پپتید تثبیت شود. آنها هزاران پپتید را برای شناسایی یک پپتید مناسب جهت تولید نانوذرات پلاتینیوم با قطر ۵/۲ نانومتر با پایداری بالا مورد مطالعه قرار دادند. آزمایشات بر روی کشتهای سلول سرطانی نشان داد که نانوذرات پلاتینیوم به دورن سلولها نفوذ میکنند. هنگامی که داخل محیط خاص سلولهای سرطانی کبدی جای میگیرند، اکسید شده و اثر سیتوتوکسیک پلاتینیوم (II) را ایجاد میکنند.
مطالعات روی دهها نوع مختلف از سلولهای انسانی نیز نشان داد که سمیت نانوذرات با پوشش پپتیدی برای سلولهای سرطانی کبد بسیار انتخابی است. این نانوذرات در حال حاضر اثر سمی مشابهی با Sorafenib، شایعترین داروی مورد استفاده برای درمان تومورهای کبدی اولیه، از خود نشان میدهند. با این حال، نانوذرات از Sorafenib و بهطور معناداری از سیسپلاتین که داروی شناختهشده شیمیدرمانی است، انتخابیتر هستند. بنابراین تصور میشود که نانوذرات عوارض جانبی کمتری نسبت به داروهای معمول داشته باشند.
این گروه تحقیقاتی مقدار پلاتینیوم درون سلولها و هسته آنها را با استفاده از طیفسنجی جرمی تعیین کردند و دریافتند که محتوای پلاتینیوم در هسته سلولهای سرطانی کبد بهطور قابل توجهی بالاتر از میزان آن در سلولهای سرطانی دیگر بود. نویسندگان این مطالعه بر این باورند که یونهای پلاتینیوم (II) -که از طریق اکسیداسیون نانوذرات پلاتینیوم در سلولهای سرطانی کبد تولید میشوند- وارد هسته شده و در آنجا سمی بودن خود را انتشار میدهند.
به گفته محققان، این مطالعه روش جدیدی برای بهبود خاصیت انتخابی داروها برای انواع خاصی از سرطانها معرفی میکند که آن هم استفاده از یک فرایند فعالسازی انتخابی اختصاصی برای یک نوع سلول است. تحقیقات آینده خواص شیمیایی نانوذرات را در جهت کنترل بیشتر بر اثرات بیولوژیکی آنها گسترش خواهد داد.