میکروبیوم حول ریشه گیاهان شامل میکروبهای بیماریزا، همزیستها و میکروبهای همسفره با ریشه گیاه است. باکتری‌های همزیست ریشه گیاهان نقش‌های بسیار مهمی در تأمین بعضی مواد معدنی مورد نیاز و محافظت از گیاه دربرابر استرسها و بیماریها دارند. ریزوسفر ناحیههایی از خاک است که در تماس مستقیم با ریشه گیاهان و منزلگاه این باکتریهاست. مطالعه پویا و همزمانِ ریزوسفر و مشاهده برهمکنشهای میکروبیوم و ریشه‌ها، با وجود اهمیت فراوان، به دلیل مشکلات فنی نادیده گرفته شده است.
اخیراً محققین دستگاهی میکروسیالی ساختهاند که امکان بررسی روابط میکروارگانیسمهای ریزوسفر را به صورت همزمان فراهم می‌کند. این دستگاه از یک صفحه با قطر کم (160 میکرومتر) و چند چاهک برای کشت ریشه‌ها تشکیل شده است. باکتری‌های همزیست میتوانند به چاهکها اضافه شده و با روشهای میکروسکوپی مورد مطالعه قرار بگیرند. این روش “سیستم رهگیری برهمکنش ریشه” یا TRIS نام گرفته است.
محققین رژیم صهیونیستی با این روش برهمکنش دو باکتری Bacillus subtilis و E.coli را در ریشه مورد بررسی قرار داده و مناطقی از ریشه که بیشتر مورد توجه باکتری‌ها است را مشخص کردهاند. همچنین به نقش کموتاکسی نسبت به بعضی متابولیتهای گیاه برای جذب باکتری‌ها پی بردهاند. این دستاورد میتواند برای القای جذب برخی همزیست‌های مفید مورد استفاده قرار گیرد.
این دستگاه با داشتن چند چاهک، امکان مقایسه جذب باکتری‌ها توسط دو رقم مختلف به صورت همزمان را فراهم می‌کند. اختراع این دستگاه به پژوهشهای آینده در این زمینه کمک شایان توجهی خواهد کرد.
ترجمه : محسن رحیمی نژاد
