سلولهای بنیادی و درمان اختلالات عصبی

در اوهایو، دانشمندان با استفاده از روشی کارآمدتر، سلولهای بنیادی مغزی، بویژه سلولهای پیشساز الیگودندروسیتها، یا OPCها را ایجاد کردهاند که به درک بهتری از اختلالات عصبی که در نتیجهی بروز آسیب به میلینها رخ میدهند، منجر میشود.
محققین ارشد این مطالعه با اشاره به سودمندیهای پیشبینی شده برای استفاده از این تکنیک افزودند که: ساختن این سلولهای بنیادی تخصصی مغز در مقیاس وسیع، درحالی که توان کارکردی سلولهای طبیعی را دارا باشد، میتواند به ابزار قدرتمندی برای مطالعهی بافتهای سالم و بیمار غیرقابل دسترسی در سیستم عصبی مرکزی بدل گردد. علیرغم استفاده اولیهی این تکنولوژی جهت طراحی مدلهای ژنتیکی بیماریهای آسیبزا به میلین، ادامهی این مطالعات به کشف ترکیب شیمیایی کمک کرد که به بقاءِ سلولهای میلینیِ بیماریزا کمک میکند.
میلینها با سرعتبخشیدن به سیگنالینگ الکتریکی در مغز، عملکرد عصب را تسهیل میکند. پلوریپوتنتها، از اصلیترین سلولهای بنیادی در بدن، قادر به تولید انواع سلولهای مورد نیاز بدن میباشند. اگرچه، پلوریپوتنتها بهطور مستقیم از سلولهای بالغ ایجاد میشوند اما سلولهای بنیادی جنینی نیز قادر به ایجاد پلوریپوتنتها میباشند.
دکتر Lager و همکارانش، روش جدیدی را با استفاده از سلولهای بنیادی جنین موش و سلولهای بنیادی تولیدشده از پلوریپوتنتها طراحی کردند که از آن میتوان برای تولید مقادیر مورد نیاز از الیگودندروسیتها و سلولهای پیشساز آنها یعنی OPCها استفاده کرد. بسیاری از ژنها و فرآیندهای سلولی با اختلال عملکرد الیگودندروسیتها مرتبط است؛ علی رغم اینکه دانشمندان برای بررسی این فرآیندها به موشهای جهشیافته نیاز دارند، آنها از روشی نوین برای تولید OPCs و الیگودندروسیتها به کمک سلولهای بنیادی پلوریپوتنتها، استفاده و سلولهای مغزی را در دو حالت سالم و بیمار بررسی کردند.
این تیم از این فناوری به منظور ارائهی راهکارهای درمانی نوین برای درمان بیماریهای ژنتیکی کشندهای مانند Pelizaeus Merzbacher disease یا (PMD)، که میلین را درگیر میکنند، استفاده کردند. PMD اختلالی است که اغلب کودکان پسر، به آن مبتلا میشوند به طوریکه الیگودندروسیتها و میلین در مغز و نخاع به درستی تحول نمییابند و اختلالاتی در تعادل، مهارتهای حرکتی، بیان کلامی و یادگیری، بروز مییابد و اغلب کشنده است. این تیم دریافت که یک مرحله غیرمنتظره و بحرانی اولیه در سلولهای آسیبدیده در بیماری PMD، با ایجاد تنش در رتیکولوم اندوپلاسمی و مرگ سلولی، OPCs را از حالت پیشساز خود خارج میکند. شبکهی اندوپلاسمی بخشی از سلول است که در پردازش پروتئینها دخیل میباشد.
در ادامه، این تیم برای بقای الیگودندروسیتها در موش و سلولهای انسان و همچنین جلوگیری از مرگ سلولی به علت PMD، ترکیبی داروئی به نام Ro 6981-25 را معرفی کردند.
این نتایج میتواند درمورد بیماریهایی چون مالتیپل اسکلروزیس، آسیبهای نخاعی یا اسکیزوفرنی نیز قابل بررسی باشد. به گفتهی این تیم، گام بعدی کشف چگونگی میلینسازی یا حفظ آن، توسط این سلولها و بازگرداندن عملکرد طبیعی به بیماران است.
☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله