با توجه به نگرانی‌های موجود در حوزه سلامت انسان و محیط زیست، توسعه روش‌های پایدار، کارآمد و زیست محیطی جهت سنتز مواد شیمیایی مورد توجه قرار گرفته است. در همین راستا، برخی از دانشمندان دانشگاه تهران و پژوهشگاه بیوتکنولوژی کشاورزی موفق شدند با استفاده از عصاره ریشه و برگ گیاه سکبینه (Ferula persica)، نانوذرات نقره را سنتز کنند.
در دهه‌های اخیر تنوع مواد گیاهی و زیستی که به طور سنتی و صنعتی تولید می‌شوند افزایش یافته است. به عنوان مثال، با ظهور فناوری نانو در طی چند سال گذشته و نگرانی‌های جدی محیط زیستی و سلامت انسان به دلیل استفاده از مواد شیمیایی در سنتز این مواد؛ جهت‌گیری پژوهشگران به سمت “شیمی سبز و پایدار” افزایش یافته است.
نانوذرات نقره یکی از پرکاربردترین مواد می‌باشد که به طور خلاصه، توسط واکنش کاهش شیمیایی سنتز می‌شوند. در این واکنش یون‌های نقره توسط کاهنده‌ها مانند بوروهیدرید، سیترات، آسکوربات و هیدروژن عنصری کاهش می‌یابند و سپس به اتم‌های نقره تبدیل می‌شوند و در نهایت ذرات نقره ایجاد می‌شوند.
تولید نانوذرات نقره به روش زیستی مقرون به صرفه و دوست‌دار محیط زیست است. هم‌چنین در این روش عصاره‌های حاصل از مواد زیستی شامل ترکیبات مختلف با خواص ضد آنتی‌اکسیدانی، ضد میکروب، قارچی و سرطان است. در میان مواد زیستی و گیاهی جهت تولید نانوذرات نقره، گیاه سکبینه دارای پتانسیل بالایی است، زیرا قسمت ریشه و سایر قسمت‌های فوقانی این گیاه شامل ترکیبات زیست فعال با خواص ذکر شده هستند.
در این پژوهش که نتایج آن در قالب یک مقاله علمی بین‌المللی منتشر گردیده است، آقای جابر نصیری و همکارانش موفق شدند نانوذرات نقره را با استفاده از عصاره برگ و ریشه گیاه سکبینه به دو روش حالت جامد و فاز محلول سنتز کنند.
نانوذرات نقره می‌توانند به دو روش متفاوت احیای زیستی (bio-reduction) از عصاره مایع تهیه شده از قسمت‌های مختلف گیاه سکبینه (ریشه و برگ)، تولید شوند. نتایج آنالیزهای FESEM ،EDX ،XRD ،FTIR و TEM به وضوح نشان می‌دهد که نانوذرات تولیدی از برگ این گیاه به روش حالت جامد، به صورت خالص و با توزیع ذرات یکنواخت در اندازه بین ۱۰ تا ۳۰ نانومتر سنتز شده‌اند. در نقطه مقابل، روش فاز حلال برای سنتز نانوذرات با استفاده از ریشه گیاه مناسب‌تر است.
در هر دو روش، بازده واکنش احیای زیستی در ارتباط با اندازه و خلوص نانوذرات نقره را می‌توان با استفاده از تغییر نسبت وزنی عصاره گیاه به نیترات نقره کنترل کرد. نانوذرات نقره سنتز شده به این روش، در مقایسه با انواع شیمیایی دارای اثرات سمیت و فوتوتوکسیک کمتری هستند. با تجمیع نتایج این تحقیق می‌توان یک راه جدید پایدار و سبز برای تولید نانوذرات نقره سازگار با محیط زیست، خالص و کم هزینه به دست آورد.
