شناسایی سیستم جدید در کنترل رشد سلول گیاهی

محققان دانشگاه British Columbia سیستم پیامرسان داخلی را کشف کردهاند که گیاهان از آن برای تنظیم رشد و تقسیم سلولها استفاده میکنند. این فرایندها برای همه موجودات حیاتی است زیرا بدون آنها سلولها بهطور غیرقابل کنترلی رشد میکنند. شناسایی این سیستم در تولید گیاهانی که توانایی پاسخ به تغییرات اقلیمی را دارند، میتواند کارساز باشد.
محققان دریافتند گیاهان از این سیستم پیامرسان داخلی تازه کشف شده برای زندهمانی در شرایط دشوار و یا توانایی رقابت در شرایط مساوی با سایر گیاهان، استفاده میکنند. بهواسطه این سیستم، گیاهان، زمان رشد، گلدهی، خواب و ذخیره سازی مواد غذایی را کنترل میکنند. اما آیا میتوان از این سیستم برای مقابله با تغییرات اقلیمی در بخش کشاورزی استفاده کرد؟
استاد دانشگاه British Columbia از کشف پروتئینی به نام CLASP در گیاهان خبر داده است. این پروتئین در گیاهان، جانوران و قارچها وجود دارد و نقش مهمیدر کنترل تقسیم سلولی با تنظیم سرهمبندی رشتههای درون سلول بازی میکند. محققان با مطالعه بر روی گیاه thale cress دریافتند که تولید پروتئین مذکور زمانی که گیاه در برابر هورمون براسینواستروئید قرار میگیرد به شدت کاهش مییابد. این مطالعه نشان داد که پروتئین CLASP هدف اصلی هورمون براسینواستروئید میباشد.
مطلب جالب توجه برای محققان این بود که محدود کردن رشد از طریق براسینواستروئید یک فرایند یک طرفه است که صرفا تقسیم سلولی را خاموش میکند، پس این فرایند چگونه صورت میگیرد؟ بطور جالب توجهی، محققان دریافتند که CLASP از تخریب گیرندههای براسینواستروئیدی ممانعت میکند. از این رو، زمانی که غلظت پروتئین CLASP در سلول کم است، اثرگذاری براسینواستروئید بطور قابل توجهی کاهش پیدا میکند، که در نهایت این امر منجربه افزایش سطح CLASP میگردد. اساسا، پروتئین و هورمون یک حلقه بازخورد منفی بر روی یکدیگر دارند.
به گفته محقق ارشد این تیم، پروفسور Wasteneys، این رابطه پروتئین و هورمون همانند رابطه شکار و شکارچی است. به عنوان مثال در رابطه روباه و خرگوش، در صورت شکار زیاد خرگوش، جمعیت روباه کاهش مییابد. در غیاب روباه نیز، جمعیت خرگوش افزایش یافته و در نهایت باعث فروپاشی اکوسیستمشان میگردد.
این یافته که برای اولین بار در مجله معتبر Current Biology منتشر شد، در نوع خود منحصربه فرد است. زیرا پروتیئن CLASP سرنوشت خود را بهطور مستقیم از طریق حفظ مسیر هورمونی که بیان آن را تنظیم میکند، کنترل میکند. از این رو، این یافته علمی میتواند منجربه ایجاد نگرشی جدید در کشاورزی و بهبود راههایی برای مقابله با تغییرات آب و هوایی شود.
یکی از اهداف مهم در آینده این است که بتوانیم گیاهان هوشمندی را ایجاد کنیم که توانایی درک محیط اطراف و پاسخ مناسب به شرایط نامطلوب را داشته باشند. از این جهت میتوانیم تولید بهینه و مناسب محصولات کشاورزی را در آینده و در مقابله با تغییرات اقلیمی تضمین کنیم.