اعمال حافظه و یادگیری، به خصوص در سطح مدارهای عصبی، هنوز نیاز به مطالعات بیشتری دارد. اما اکنون پژوهشگران در دانشگاه Uppsala، یک نورون مغزی ویژه کشف کرده‌اند که در یادگیری نقش اصلی را برعهده دارد. این پژوهش جدید، که در Neuron منتشر شده است، می‌تواند پتانسیل مقابله با از دست دادن حاقظه در بیماری آلزایمر را به همراه داشته باشد.
زمانی که یک فرد مبتلا به زوال عقل، فراموش می‌کند که به تازگی شام خورده است، این مسئله به علت آسیب به هیپوکامپ است. در مقابل، همان فرد می‌تواند به وضوح سفر ماهیگیری ۴۰ سال پیش به نروژ را تعریف کند. هر دو مورد، مستلزم استفاده از حافظه رویدادی‌اند؛ ذخیره رویدادهایی در مغز که در آن‌ها ما شخصا دخیل بوده‌ایم. بیماری دمانس توانایی شکل‌دهی حافظه جدید، به ویژه در رویدادهایی که پس از آغاز بیماری رخ داده اند را معیوب می‌کند.
اکنون پژوهشگران، نورون های ویژه‌ای را در مغز کشف کرده‌اند که در یادگیری نقش حیاتی دارند. همین گروه پژوهشی اخیرا سلول های OLM (Oriens-lacunosum moleculare) را کشف کرده بودند. این سلول‌ها در هیپوکامپ قرار دارند، یعنی منطقه‌ای از مغز که در شکل دهی حافظه جدید فعال است. یافته‌های جدید توسط گروه پژوهشی کالاس کولندر نشان می‌دهد که فعالیت سلول های OLM روی رمزگذاری حافظه جدید در مغز تاثیر می‌گذارد.
در آزمایش‌هایی که روی موش‌های آزمایشگاهی انجام شد، زمانی که سلول های OLM بیش از حد فعال می‌شدند، حافظه و کارکردهای یادگیری موش رو به زوال می‌رفت. اما زمانی که این سلول‌ها غیرفعال می‌شدند، کارکرد شکل‌دهی حافظه جدید بهبود می‌یافت. این پژوهش فهم ما را از کارکرد یک جزء در مدارهای حافظه و چگونگی شکل‌گیری آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
کالاس کولندر گفت: «ما انتظار داشتیم که بتوانیم یادگیری را دچار نقص کنیم، چرا که به نظر می‌رسید احتمالا تاثیر آزمایش ما در سطح سلولی، کارکرد عادی سیستم عصبی را مختل می‌کند. با این حال، وقتی متوجه شدیم یادگیری و حافظه بهبود یافتند، غافلگیر شدیم.»
این پژوهش همچنین نوید توانایی مقابله با از دست دادن حافظه در بیماری آلزایمر و دمانس را می‌دهد. نخستین علائم آلزایمر، متداول ترین و آشنا‌ترین بیماری زوال عقل، با ضعف حافظه مرتبط هستند. حافظه کوتاه مدت به طور خاص دچار نقص می‌شود. برای آن‌هایی که از علائم زوال عقل رنج می‌برند، از دست دادن کارکردهای حافظه یک مشکل عمده روزانه است. متاسفانه، هیچ درمان قطعی یا دارویی که بتواند جلوی پیشرفت بیماری‌های زوال عقل را بگیرد وجود ندارد.
کولندر ادامه داد: «بنابراین قدم بعدی بررسی دقیق‌تر این موضوع بر روی حیواناتی است که با انسان قابل مقایسه‌اند. پیش از این که بتوانیم آزمایش‌هایی انجام دهیم که در آن ها سلول های OLM به طور مصنوعی در انسان ها تحریک شوند، نیاز به دانش بیشتری داریم.»
✳ مترجم: آزاده داودی
✅ لینک خبر
