تیمی از محققان، ریشه سلولی ملانومای پوستی، مهلک‌تزین سرطان پوست، را مورد بررسی قرار دادند. این تیم مشاهدات شگفت‌انگیزی داشتند مبنی براین‌که این تومورهای بسیار مهاجم، از سلول‌های تولیدکننده رنگدانه تحت عنوان ملانوسیت‌ها نشأت می‌گیرند. به‌دنبال پیش‌رفت ملانوما، این سلول‌ها نهایتاً دوباره برنامه‌ریزی می‌شوند، خصوصیات تمایزیافته‌شان را از دست می‌دهند و تبدیل به سلول‌های سرطانی مهاجم و مهاجر می‌شوند. این دستاورد برای درک چگونگی شکل‌گیری زخم‌های ملانوما، تشخیص ابتدایی راحت‌تر آن‌ها و پیش‌رفت درمان این بیماری، بسیار اساسی است.
هرچند ملانومای پوستی، بیماری رایج و غالباً کشنده‌ای است، اما ریشه سلولی دقیق این نوع سرطان تا مدت‌ها در هاله‌ای از ابهام بود.
گروهی از محققان، مدل موشی ساختند که سطوح ابتدایی ملانومای انسانی در آن‌ها وجود دارد. تا با استفاده از این مدل، ابتدایی‌ترین ریشه‌های سلولی ملانوما را مشخص کنند و تغییراتی که در این سلول‌ها از ابتدا تا زمانی‌که تبدیل به سلول‌های سرطانی مهاجم می‌شوند را مورد مشاهده و بررسی قرار دهند.
ملانوسیت‌های دارای رنگدانه به‌عنوان منشأ سرطان شتاسایی شدند. ملانوسیت‌های بالغ که رنگدانه‌هایی را در سطوح بالایی پوست تولید می‌کنند، در تشکیل ملانوما دخالت دارند. این سلول‌های بسیار تخصص یافته که در حالت نرمال، تقسیم نمی‌شوند، زمانی که در معرض یک جهش ایجاد کننده ملانوما قرار می‌گیرند، شروع به تقسیم می‌کنند. محققان مشاهده کردند که این سلول‌ها تمام بالاترین سطح پوست را می‌پوشانند و پیش از تغییر ظاهر آن‌ها، زخم‌های خوش‌خیمی ایجاد می‌کنند.
سلول‌ها به‌طور پیش‌رونده خصوصیات اختصاصی‌شان را از دست می‌دهند، در همان نقطه، شروع به حمله به لایه‌های عمیق‌تر پوست می‌کنند چراکه تبدیل به سلول‌های سرطانی مهاجم و مهاجرت‌کننده شده‌اند.
بنا بر این مطالعه، علائم ریزمحیطی سبب تغییراتی در سلول‌ها می‌شوند که منجر به ملانوما می‌گردد. به نظر می‌رسد فاکتورهایی که توسط ملانوسیت‌های فاقد رنگدانه، مانند سلول‌های بنیادی ملانوسیتی، آزاد می‌شوند، قادر به سرکوب پیش‌رفت‌های ابتدایی سرطان هستند. این مطالعه هم‌چنین نشان داد که سلول‌های تمایز یافته‌ای که تقسیم نشدند و دارای عملکردهای بسیار تخصص یافته هستند، می‌توانند از نظر ژنتیکی دوباره برنامه‌ریزی می‌شوند و تبدیل به سلول‌های ایجادکننده سرطان گردند.
امید است با یافتن سلول‌های منشأ سرطان، تشخیص سرطان زودتر و سریع‌تر انجام شود و درمان آن نیز مؤثرتر باشد.
- مترجم: فرزانه صائبی راد
عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
