علت چسبندگی تار عنکبوت در هوای مرطوب

محققین دانشگاه آکرون یکی از قویترین مواد موجود در طبیعت یعنی تار عنکبوت را مورد بررسی قرار دادند. لایهی چسبناکی که روی تار عنکبوت را میپوشاند از هیدروژل درست شده است. این بدین معنیست که این لایه سرشار از آب است. بنابراین به نظر میرسد که عنکبوتها میبایست در هواهای مرطوب برای گرفتن شکار مشکل داشته باشند، اما اینگونه نیست. در واقع تار عنکبوتها، که سالهاست مورد مطالعه قرار گرفته، یکی از قویترین چسبهای موجود در طبیعت به شمار میرود.
محققین تصمیم گرفتند که راز کارکرد خوب چسب عنکبوت Larinioides cornutus را مورد مطالعه قرار دهند. هدف آنها یافتن چگونگی چسبندگی خوب تار این عنکبوت در هواهای مرطوب، که لایهی آب بین چسب و سطح مقابلش قرار دارد، بود. محققین تار را روی یک سوسترای یاقوتی قرار دادند و سپس با استفاده از طیفسنجی interface-sensitive و مادونقرمز به صورت ترکیبی آن را بررسی کردند.
تار عنکبوت از ۳ جزء تشکیل شده است: دو گلیکوپروتئین اختصاصی، مجموعهای از ترکیبات آلی و غیرآلی با وزن مولکولی کوچک (LMMCs) و آب. LMMCها جاذب آب (Hygroscopic) بوده و باعث میشوند که چسب نرم و چسبنده باشد.
تیم تحقیقاتی دریافتند که گلیکوپروتئینها عاملان اصلی چسبیدن تار به سطوح هستند. چسبهای برپایهی گلیکوپروتئین در سایر چسبهای زیستی، همچون آنهایی که در قارچها، جلبکها و ستارههای دریایی یافت میشود نیز شناسایی شدهاند. محققین همچنین برای اولین بار متوجه شدند که LMMCها با ایجاد ارتباط شیمیایی با مولکولهای آب بینابینی، چسبندگی را حفظ میکنند.
دانشمندان نشان دادند که ارتباط بین گلیکوپروتئینها و LMMCها کیفیت چسب بوجود آمده را مشخص میکنند. این ساختار ارتباطی در بین گونههای مختلف متفاوت بوده و متناسب با محیط زندگی عنکبوت، قدرت چسبندگی تار را تعیین میکند.
محققین توضیح دادند: “در تار عنکبوت ساختارهایی که جاذب آب هستند با دور کردن آب از لایهی بینابینی و جذب آن از خنثی شدن اثر چسب در هواهای مرطوب جلوگیری میکنند”. طبق گفتهی محققین، از یافتههای این مطالعه میتوان در تجارت تولید چسب بهره برد.
☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله
☑ عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
☑ عضویت در کانال زیست فن