قسمت اول از مبحث استانداردسازی

در زندگی انسان متمدن استاندارها نقش با اهمیتی دارند. از غذایی که می‌خوریم، تا نحوه کار و رفت آمد به نحوی با استانداردها در ارتباط هستند. گرچه امروزه استانداردها معمولاً توسط ارگان و سازمان‌های مشخصی مدون می‌شوند، اما همیشه اینگونه نبوده است. بسیاری از آداب و رسوم متدوال در یک جمعیت، نوعی استاندارد محسوب می‌شوند که در طی سالیان توسط مردم تدوین شده است. برای مثال نحوه پخت یا سرو غذا و یا نحوه پوشش افراد جامعه. دلیل این اتفاق فواید بسیار استانداردسازی برای جوامع است. استانداردها می‌توانند ارتباط، سازش‌‌‌پذیری، قابلیت تعویض مکرر و تکرار‌‌‌پذیری را افزایش دهند.

در گذشته یکی از ابتدایی‌ترین استانداردها برای اندازه گیری توسط پادشاه انگلستان مدون شد. او یارد را به عنوان واحد شمارش مسافت تعیین کرد که در واقع فاصله انگشت شصت تا بینی او بود. در قرن هجدهم با پیشرفت دانش محققان نیاز به استانداردی دقیق، منطقی و قابل اتکا را برای اندازه‌گیری احساس کردند که در نهایت در سال ۱۷۹۰ منجر به ایجاد سیستم متریک شد.

با پیشرفت صنعت، استانداردها علاوه بر اندازه‌گیری در حوزه‌های دیگر صنعت نیز وارد شدند. به عبارت دیگر استاندادسازی یکی از ملزومات انقلاب صنعتی است و بدون آن تولید انبوه محصولات امکان‌‌‌پذیر نخواهد بود. برای مثال می‌توان به اندازه پیچ و مهره که اگر استاندارد مشخصی برای آن وجود نداشت و هر پیچ و مهره‌ای اندازه‌ای بخصوص داشت پیشرفت صنعتی فعالی غیر قابل تصور بود.

امروزه انواع مختلفی از استانداردها در جهان وجود دارد. این استاندارد‌ها به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند برای مثال استانداردهای تکنیکال، مشخصات دقیق ورودی و خروجی یک سیستم را مشخص می‌کنند، استانداردهای رویه‌ای جریان کار را تعریف می‌کنند که شامل روش‌های عملیاتی یا پروتکل‌های استاندارد می‌شود و استانداردهای دسته‌بندی که تعاریف دقیق کلمات را مشخص می‌کنند. استاندارد‌ها همچنین بر اساس میزان دسترسی نیز تقسیم بندی می‌شوند. استانداردهای خصوصی که به صورت رایگان در دسترس نیستند و سالانه برای دریافت آخرین نسخه از آن‌ها باید هزینه قابل توجهی پرداخت کرد و استاندارد‌هایی که به صورت عمومی در دسترس همگان هستند. رعایت استانداردها نیز می‌تواند اجباری و یا اختیاری باشد.

درپژوهش‌های بنیادی استانداردها معمولاً توسط جامعه‌ای از محققان مدون می‌شود و رعایت آن‌ها اختیاری است در حالی که در پژوهش‌های بالینی دولت و وزارت بهداشت استانداردهایی تدوین می‌کند که پایبندی به آن‌ها اجباری خواهد بود.

در پست های بعدی به مرور با مباحث استانداردسازی در زیست‌شناسی صناعی شامل
استانداردسازی قطعات زیستی،
استانداردسازی مونتاژ،
استانداردسازی تعیین خصوصیات و گزارش اطلاعات
بیشتر آشنا خواهیم شد.

✍🏻 نویسنده: یاسمن اسعدی