قلاب های باکتریایی راهی برای انتقال از دهان به قلب و ایجاد بیماری
دهان انسان می تواند محلی برای پرورش بیش از 700 گونه مختلف باکتری باشد. در شرایط عادی این میکروب ها فلور طبیعی دهان محسوب می شوند، اما انتقال این باکتری ها به بافت های دیگر توسط سیستم گردش خون، می تواند عواقب فاجعه باری را ایجاد می کند.
محققان دانشگاه Bristol فرآیند مولکولی را کشف کردند که در اندوکاردیت عفونی (Endocarditis) رخ می دهد. اندوکاردیت نوعی بیماری قلبی-عروقی است. در این بیماری باکتری ها باعث ایجاد لخته های خونی روی دریچه های قلب می شوند که در صورت عدم درمان کشنده خواهد بود و حتی با انجام روش های درمانی احتمال مرگ‌ومیر (تا 30%) وجود دارد. به طور سالانه، بیش از 2000 مورد عفونت اندوکاردیت در بریتانیا گزارش می شود و این مقدار رو به افزایش است.
بخش عظیمی از این تحقیقات به وسیله تسهیلات سینکوترونی (نوعی شتاب دهنده ذرات) ملی بریتانیا در مرکزی به نام Diamond light source واقع در پردیس نوآوری شهر اکسفوردشایر، انجام شد.
یافته های این تحقیقات می تواند به ساخت دارو های جدید برای مقابله با این بیماری کمک کند. دانشمندان با استفاده از میکروسکوپ غول آسای اشعه X، توانستند ساختار پروتئین CshA را مشخص کند. این پروتئین در انتقال باکتری Streptococcus gordonii از دهان به بافت های قلب نقش دارد. دانشمندان دریافتند که CshA به عنوان یک قلاب مولکولی عمل می کند و باعث اتصال باکتری S. gordonii به سطح سلول‌های انسانی می شود. این مکانیسم را catch-clamp (گرفتن-منگنه زدن) نامیده‌اند.
بر طبق یافته های این گروه تحقیقاتی، بخش انتهایی CshA بسیار انعطاف‌پذیر بوده به‌طوری‌که مانند یک قلاب در سطح باکتری عمل کرده و به فیبرونکتین روی سطح سلول های انسانی متصل می شود. این عمل به بخش دیگری از CshA اجازه می دهد تا دو پروتئین CshA و فیبرونکتین را به یکدیگر منگنه کرده و باکتری را به سلول میزبان قلاب کند.
یافته های این تحقیقات می تواند راهی برای طراحی و ساخت مولکول هایی که بتوانند هر دو مرحله مکانیسم catch-clamp را مهار کنند، ایجاد کرده است. احتمال اینکه باکتری ها بتوانند به عواملی که هر دو مرحله را مهار کنند مقاوم شوند کم است و اکنون امکان وجود دارد که با ساخت عوامل مولکولی، این باکتری بیماری‌زا را مورد هدف قرار داد.
ترجمه: سپهر مانی
