مارکر سلول‌های بنیادی سرطانی
✅ به‌نظر می‌رسد سلول‌هایی با ویژگی سلول‌های بنیادی در در تشکیل و متاستاز تومورها نقش مهمی داشته‌باشند. اکنون دانشمندان یک پروب فلوئورسنت جامع برای این سلول‌های بنیادی سرطانی ایجاد کردند. این پروب هم‌چنین می‌تواند به‌طور اختصاصی سلول‌های بنیادی سرطانی را نابود کند.
?به‌نظر می‌رسد سلول‌های بنیادی سرطانی که با عنوان سلول‌های آغازکننده تومور (TIC) نیز شناخته می‌شوند سبب بازگشت بیماری بعد از پرتودرمانی و شیمی‌درمانی می‌شوند چراکه یک سلول TIC می‌تواند سبب رشد تومور جدید شود. به‌علاوه به‌نظر می‌رسد که این سلول‌ها دلیل اصلی متاستاز نیز باشند. بنابراین نابودی این سلول‌ها می‌تواند درمان مؤثری برای سرطان باشد. بدین منظور، پروبی که سلول‌های بنیادی سرطانی را نشانه‌گذاری کند، در نمایان کردن آن‌ها مفید خواهد بود. از آن‌جایی که مارکرهایی وجود دارند که می‌توانند TICهای مربوط به نوع خاصی از سرطان را شناسایی کنند، پروب‌های اختصاصی برای سلول‌های بنیادی سرطانی نیز باید یافت شوند.
?جمعی از دانشمندان موفق شدند به چنین پروبی دست پیدا کنند. آن‌ها نشان دادند که پروب جدید آن‌ها که یک رنگ فلوئورسنت است، به‌طور اختصاصی TIC های مربوط به انواع گسترده‌ای از سرطان‌ها مانند ریه، سیستم عصبی مرکزی، سینه، کلیه، تخمدان، کولون، پروستات و هم‌چنین ملانوما را رنگ‌آمیزی می‌کند. سلول‌های سالم و تومورهای معمولی رنگ‌آمیزی نمی‌شوند. این رنگ در غلظت‌های بالا می‌تواند میزان سمیتی که توسط TIC ایجاد می‌شود را تشخیص دهد درحالی‌که سایر سلول‌ها به‌ندرت تحت تأثیر قرار می‌گیرند.
?محققان کشف کردند که پروب آن‌ها که تحت عنوان (TiY (tumor-initiating cell probe yellow می‌باشد، vimentin را شناسایی می‌کند. Vimentin ملکولی است که در اسکلت سلولی وجود دارد. وقتی سلول‌های اپی‌تلیال به سلول‌های مزانشیمی تبدیل می‌شوند، غلظت vimentin در آن‌ها افزایش می‌یابد. سلول‌های اپی‌تلیال مرز بین بافت و محیط می‌باشند. این سلول‌ها دارای قطب می‌باشند به این معنی که از یک سمت در مواجهه با بافت هستند و ازسمت دیگر در مواجهه با لومن هستند که این دو قطب با یک‌دیگر متفاوت می‌باشند. زمانی‌که این سلول‌ها به سلول‌های مزانشیمی تبدیل می‌شوند، قطبیت خود را از دست می‌دهند و ساختارشان تغییر می‌کند و انسجام سابق را نخواهند داشت. این پروسه در تکامل جنین و ترمیم زخم نقش مهمی ایفا می‌کند و البته در متاستاز نیز دخیل است.
?پروب TiY به‌عنوان اولین پروب فلوئورسنت برای TIC، می‌تواند ابزار دردسترسی برای آشکارسازی و جداسازی TICها باشد، و می‌تواند در درمان تومورهایی که ازجهت غلظت vimentin هدف‌گذاری شده‌اند، مفید باشند؛ ولذا در ممانعت از عودکردن بیماری کاربرد خواهند داشت.
?مترجم: فرزانه صائبی راد
☑عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
