تحقیقات اخیر محققان دانشگاه MIT نشان می دهد، سلول های سرطانی چگونه از جایگاه های اولیه تومور جدا شده و شروع به متاستاز می کنند. متاستاز، عامل ۹۰% مرگ و میر سرطان ها می باشد.
این محققین دریافته اند که سلول های سرطانی به واسطه نوع خاصی از پروتئین های Mena، پروتئین های Menaی تهاجمی، قادر به تغییر وضعیت محیط خود می باشند، تا با سهولت بیشتری به رگ خونی مجاور برسند.
سلول های سرطانی جهت انجام متاستاز باید متحرک شوند و در بین بافت اطراف شروع به خزیدن کنند تا به رگ خونی برسند. این محققین دریافته اند، سلول های سرطانی دنباله ای از “فیبرونکتین” ها را دنبال می کنند. پروتئینی که قسمتی از ماتریکس خارج سلولی است که از سلول های اطراف پشتیبانی می کند. فیبرونکتین عمدتا در لبه تومورها و نزدیک رگ های خونی در غلظت های بالاتری وجود دارد.
نوع تهاجمی پروتئین Mena، کلید فرآیند هدایت سلول های سرطانی از منطقه با غلظت پایین فیبرونکتین به مناطق با غلظت های بالا می باشد. این نوع از پروتئین نسبت به حالت عادی پروتئین، یک بخش اضافه دارد که سبب اتصال قوی بین پروتئین و گیرنده اینتگرین آلفا-۵ می شود. این گیرنده، بر سطح سلول های سرطانی و سلول های پشتیبان مجاور وجود دارد.
اتصال Mena ی تهاجمی به گیرنده، سبب اتصال فیبرونکتین به اینتگرین آلفا-۵ نیز می شود. تغییرات ساختاری فیبرونکتین پس از اتصال، سبب ساماندهی کلاژن به صورت فیبریل های محکم شعاعی بر روی لبه های تومور می شود.
این طرح قرارگیری کلاژن، که عموما نشانگر سطح تهاجمی بالای تومورها نیز می باشد، راه را برای سلول های سرطانی، جهت حرکت به سمت رگ خونی، هموار می کند.
محققین اطلاعات مربوط به بیماران سرطان سینه را مورد بررسی قرار دادند و دریافتند مقادیر بالای Menaی تهاجمی و فیبرونکتین، رابطه مستقیمی با متاستاز و مرگ زودرس، دارند.
به نظر می رسد با یافتن روشی جهت توقف Menaی تهاجمی، می توان از آغاز متاستاز جلوگیری نمود. هم اکنون تیم تحقیقاتی در حال انجام تحقیقات با استفاده از آنتی بادی های مربوط به نوع تهاجمی Mena و انجام آزمایشات تکمیلی در دیگر انواع سرطان مانند ریه و کولون، می باشند.
