✅سلول‌های بنیادی استرومال چندتوان، ازجمله سلول‌هایی هستند که در مطالعات پزشکی بسیار مورد توجهند. دانشمندان موفق به یافتن راهی برای نشان دار کردن این سلول‌ها شدند. با این روش می‌توان الگوی تجمع این سلول‌ها و عملکردشان در ارگانیسم‌های زنده را تحلیل کرد.
?برای بررسی دقیق نوع سلول، محققان ابتدا باید بتوانند به‌خوبی این سلول را از دیگر سلول‌ها تمیز دهند. لذا دانشمندان روش‌هایی را ابداع کردند تا بتوان سلول‌های اختصاصی را به‌صورت زنده نشانه‌گذاری کرد. با این وجود این روش‌ها برای سلول‌های بنیادی پرتوان استرومال گستردگی فراوانی ندارد. یافتن این روش بسیار مطلوب خواهدبود چراکه این سلول‌ها بسیار مورد توجهند به‌خصوص در زمینه پزشکی بازساختی.
?برای مثال مشخص شده‌است که این سلول‌ها می‌توانند به استخوان، غضروف و چربی تمایز یابند. به‌علاوه در پروسه‌های ترمیم زخم و وقایع پاتولوژیکی که مثلاً در طی arteriosclerosis رخ می‌دهد ایفای نقش می‌کند.
?محققان برای نشان‌دار کردن این سلول‌ها به‌دنبال اطلاعات ژنتیکی بودند که در این سلول‌ها فعال و در سایر سلول‌ها غیرفعال باشد. بدین منظور آن‌ها ژن CD73 را شناسایی کردند؛ سپس مدل موشی طراحی کردند که در آن‌ها با بیان CD73 نشانه فلوئورسنت سبزرنگ در سلول‌های مربوطه نمایان می‌شد، چراکه سلول‌های بنیادی استرومال چندتوان، ژن CD73 را به میزان زیادی بیان می‌کنند.
?با نشان‌دار و رنگی کردن این سلول‌ها می‌توان آن‌ها را از سایر سلول‌های مغز استخوان تشخیص داد. هم‌چنین می‌توان سلول‌های چربی، غضروف یا استخوانی که درنتیجه تمایز این سلول‌ها در محیط کشت تولید شده‌اند را شناسایی کرد. در مراحل بعدی مطالعه می‌توان این سلول‌ها را در موجود زنده بررسی کرد و چگونگی مهاجرت این سلول‌ها به بافت‌های مختلف که طی جراحت یا بیماری صورت گیرد را مورد بررسی قرار داد.
?این مطالعه، نتیجه غیرمنتظره‌ای هم درپی داشت: علاوه‌بر سلول‌های بنیادی استرومال چندتوان، سلول‌های اندوتلیال سینوسی موجود در بافت استخوان نیز دارای فعالیت بالای CD73 هستند.
?تاکنون فقط می‌دانستیم که بلوغ و توزیع سلول‌های بنیادی خون‌ساز توسط گستره وسیعی از انواع سلول‌های اندوتلیال تنظیم می‌شود. اکنون دریافتیم که سلول‌های اندوتلیال سینوسی در این مورد نقش کلیدی ایفا می‌کنند، هرچند که مکانیسم سلولی آن نسبتاً ناشناخته است چراکه تاکنون رنگ‌آمیزی اختصاصی این سلول‌ها و تشخیص آن‌ها بین دیگر سلول‌های اندوتلیال مغز استخوان صورت نگرفته‌است.
?اکنون در این مطالعه دانشمندان موفق به خالص‌سازی جمعیت‌های سلولی خاصی شدند و جزئیات ژنتیکی سلول‌های بنیادی چندتوان استرومال در سلول‌های اندوتلیال سینوسی را شناسایی کردند. به‌گفته یکی از محققان این یافته‌ها بسیار شگفت‌انگیز است و شناخت عمیق‌تری از این سلول‌ها به ما می‌دهد.
?مترجم: فرزانه صائبی راد
☑عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
