خبرهای شیوع نوع ناشناخته‌ای از کروناویروس‌ها که از شهر ووهان در کشور چین، شروع شد به سرعت در حال تغییر است. این عفونت تنفسی که با SARS و MERS در ارتباط است، در سطح چین و چند کشور دیگر در حال پخش شدن است. در این مطلب، قصد داریم به بررسی ابعاد متفاوت این بیماری، همانند معرفی ماهیت کروناویروس‌ها، نشانه‌های بیماری، تاریخچه بیماری‌زایی، سیر زمانی این بیماری از حدوداً یک ماه پیش تاکنون، و درمان‌های احتمالی برای این بیماری بپردازیم.
کروناویروس‌ها چه هستند؟
کروناویروس‌ها، انواعی شایع از ویروس‌ها هستند که سبب عفونت در بینی، سینوس‌ها و یا قسمت بالایی گلو می‌شوند؛ همچنین در کودکان، ممکن است در قسمت میانی گوش سبب ایجاد عفونت شوند. بیشتر کروناویروس‌ها خطرناک نیستند هر چند که برخی از انواع آن‌ها جدی محسوب می‌شوند.
کروناویروس‌ها ابتدا در دهه ۱۹۶۰ شناسایی شده‌اند. این ویروس‌ها به دلیل این که از نظر ظاهری شبیه به تاج (crown) هستند، کروناویروس نامیده می‌شوند. گاهی اوقات، اما نه در اغلب مواقع، یک کروناویروس، می‌تواند هم انسان‌ها و هم جانوران را بیمار کند. بیشتر کروناویروس‌ها همانند سایر ویروس‌های مسبب سرماخوردگی پخش می‌شوند؛ برای مثال از راه سرفه و عطسه افراد آلوده، لمس صورت و دستان افراد آلوده و یا دست زدن به اجسامی مانند دستگیره در، که افراد آلوده به آن دست زده‌اند.
اما در مورد این ویروس، مقامات حوزه سلامت همچنان از منبع این ویروس یا این که چگونه منتقل می‌شود، مطمئن نیستند. کروناویروس‌ها در جانوران بسیار متنوعی از جمله شترها، گربه‌ها و خفاش‌ها یافت می‌شوند. یکی از تحقیقات انجام‌شده، مارها را به عنوان منبع محتمل پیشنهاد می‌کند. این ویروس جدید ممکن است به غذای دریایی و بازار جانوران زنده در ووهان که اخیراً بسته شده است، مرتبط باشد.
علی‌رغم این که در ابتدا امکان انتقال از انسان به انسان، بسیار ضعیف و شاید نامحتمل اعلام شده بود، اما اکنون قطعی است که این ویروس می‌تواند از انسان به انسان نیز منتقل شود. امکان انتقال به ویژه در فضاهایی که انسان‌ها نزدیک به هم هستند و در فضاهای بهداشتی (همانند بیمارستان‌ها) بالاست. تاکنون ۱۶ مورد از کارکنان مراکز بهداشتی مبتلا به این بیماری شده‌اند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری بر این باور است که SARS و MERS، دو نوع دیگر از کروناویروس‌ها از راه قطره‌های موجود در سرفه و عطسه افراد آلوده منتقل می‌شوند.
تاریخچه‌ای از شیوع‌های گذشته کرونا
در سال ۲۰۱۳، ۷۴۴ نفر بر اثر بیماری Severe Acute Respiratory Syndrome یابه اختصار SARS تلف شدند. همچنین در حدود ۸۵۸ نفر، بر اثر ابتلا به بیماری Middle East Respiratory Syndrome یا به اختصار MERS که ابتدا، در سال ۲۰۱۲ در عربستان سعودی و سپس در سایر کشورها در خاور میانه، آفریقا و اروپا ظاهر شد، جان باختند. در آوریل ۲۰۱۴، اولین آمریکایی مبتلا به MERS در ایندیانا بستری شد و موردی دیگر نیز در فلوریدا گزارش شد. هر دوی این افراد به تازگی از عربستان سعودی برگشته بودند. در می ۲۰۱۵ نیز، بیماری MERS در کره شیوع پیدا کرد که بزرگ‌ترین شیوع این بیماری در خارج از مرزهای شبه جزیره عربستان محسوب می‌شد. از سال ۲۰۱۵ به بعد دیگر هیچ موردی از بیماری SARS گزارش نشد. MERS و SARS انواعی از کروناویروس‌ها هستند.
مروری بر سیر زمانی شیوع بیماری
در روز ۳۱ دسامبر سال ۲۰۱۹، زنگ خطر سازمان بهداشت جهانی به خاطر ظهور رشته‌ای از بیماری‌های ذات‌الریه مانند در شهر ووهان _شهری به جمعیت ۱۱ میلیون_ به صدا درآمد. بیماران قرنطینه شدند و تحقیقات در زمینه شناسایی منشا ذات‌الریه آغاز شد. مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری یک بازار غذای دریایی را مظنون اصلی شیوع بیماری می‌دانستند که در تاریخ ۱ ژانویه بسته شد.
در تاریخ ۹ ژانویه، سازمان بهداشت جهانی گفت که شیوع بیماری در ووهان به خاطر نوع ناشناخته‌ای از کروناویروس است. تا این زمان ۵۹ مورد ابتلا به بیماری گزارش شده بود که هفت نفر در شرایط وخیمی بودند. مقامات چینی می‌گویند که اولین مرگ افراد مبتلا به این بیماری، در تاریخ ۱۱ ژانویه رخ داد. در تاریخ ۱۳ ژانویه، اولین مورد ابتلا به بیماری در خارج از مرزهای چین، و در کشور تایلند گزارش شد. در تاریخ ۱۵ ژانویه، کمیته سلامت چین می‌گوید که هیچ انتقال انسان به انسانی تأیید نشده است اما احتمال آن نباید از نظر دور نگه داشته‌شود.
طبق گفته مقامات، در تاریخ ۱۷ ژانویه، دومین مورد مرگ بر اثر ابتلا به این بیماری گزارش شده است. همچنین در همین تاریخ، مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری اعلام می‌کنند که نظارت بر تمام مسافران از ووهان، در سه فرودگاه آغاز خواهد شد.
روش‌های درمانی مؤثر بر کروناویروس‌ها
روش درمانی مشخصی برای این بیماری وجود ندارد. به بیماران عموماً برای تسکین نشانه‌های بیماری، مایعات یا مسکن داده می‌شود. همچنین بیماران بستری‌شده ممکن است برای تنفس نیاز به کمک داشته باشند.
همچنین هنوز واکسنی برای مصرف عموم توسعه پیدا نکرده‌است. اما دانشمندان دانشگاه Purdue بر روی داروهای خوراکی و واکسن‌هایی کار کرده‌اند که در دو هفته آتی، این داروها بر روی کروناویروس جدید آزمایش می‌شود. اساس کار این داروها بر بازداشتن دو آنزیم پروتئاز کروناویروس، و جلوگیری از تکثیر آن است.
هر چند، هر دارویی که کارایی آن مشخص شود، به اندازه کافی سریع در بازار پخش نمی‌شود که بیماران فعلی را درمان کند ولی این دانشمندان امیدوارند که بتوانند از این اکتشافات برای کنترل بهتر شیوع‌های آینده استفاده کنند.
