مکانیسم رفع نقص تاخوردگی پروتئین ها در گیاهان

✅ کلروپلاستهای حاوی اجتماعات پروتئینی که دچار تاخوردگیهای اشتباه هستند، یک پیام SOS به هسته سلول میفرستند تا سوییچی مولکولی برای فعال کردن سنتز چاپرونها روشن شود.
?بیماریهای مختلف دستگاه عصبی انسانها، نظیر ALS، آلزایمر، هانتینگتون و پارکینسون نیز اختلالی مشابه مورد یاد شده دارند. عدم ظرفیت سلولهای عصبی برای تازدن صحیح پروتئینها، منجر به تشکیل اجتماعاتی پروتئینی تحت نام “کلامپ” میشود که در نهایت موجب مرگ سلول میشوند.
?گیاهان همانند جانوران از پروتئینها برای انجام عملکردهای سلولی که آنها را زنده نگه میدارد، استفاده میکنند. ترکیب پروتئین به واسطه اطلاعات موجود در DNA سلولی تعیین می شود اما برای به کار افتادن عملکرد زیستی، باید در ساختاری سه بعدی تاخوردگی پیدا کنند. اگر پروتئینی به درستی تا نخورد، قادر به انجام وظیفه نخواهد بود. شرایط استرس زا نظیر افزایش ناگهانی دما، گامی اشتباه در فرایند تاخوردگی ایجاد کرده و در نتیجه پروتئینی با تاخوردگی نادرست تولید میشود که باید حذف یا تعمیر شود.؛ در غیر این صورت میتوانند با جمع شدن در کنار هم منجر به تولید اجتماعاتی سمی شوند.
?کلروپلاست یکی از اندامکهای سلول گیاهی است که فرایند فتوسنتز در آن جا انجام میشود. به علاوه آنها مسئول تولید بسیاری از مواد غذایی هستند که موجب رشد گیاهان، و جانورانی که آنها را مصرف کنند، میشوند. بخش بزرگی از این کار به واسطه پروتئینها که مستعد تشکیل اجتماعات حاصل از تاخوردگیهای نادرست و از دست دادن عملکرد هستند، انجام میشود. در شرایط عادی، کلروپلاستها از طریق ماشینهایی مولکولی تحت عنوان Clp پروتئازها قادر به از بین بردن پروتئینهای ناقص هستند. اما هنگامی که توده پروتئینهای با تاخوردگی اشتباه فراتر از حد عمل Clp پروتئازها برای حذف آنها رود، کلروپلاستها پیامی به هسته برای فعال کردن پروتئینهای بازسازی یعنی چاپرونها میفرستند. چاپرونها به طور منظم به کلروپلاست منتقل میشوند تا اشکالات رخ داده در پروتئینها را برطرف نمایند. این مکانیسم مولکولی مشابه اتفاقی است که در سلولهای عصبی ما در ارتباط با پروتئینهای با تاخوردگی اشتباه، در میتوکندری رخ میدهد.
?بررسی انجام شده بر روی گیاه مدل، Arabidopsis thaliana، منجر به کشف ژنی کلیدی (HsfA2) شد که سنتز چاپرونها را فعال میکند و از این طریق سلولها را از اثرات سمی شدن به واسطه اجتماعات پروتئینهای با تاخوردگی اشتباه نجات میدهد. این ژن در اثر یک ضربه شدید که موجب پیچ خوردگی پروتئینها در قسمتهای دیگر سلول میشود نیز فعال خواهد شد.
? نتایج این تحقیق می تواند به درک بهتری از چگونگی شروع بیماریهای عصبی که با تاخوردن نادرست پروتئینها همراه هستند، شیوع و وخیم تر شدن آنها کمک کند.
?ترجمه: عاطفه بابائی
☑️ لینک مقاله