نقش سیستم عصبی در تنظیم تکثیر سلول‌های بنیادی

در بدن هر انسان سلول‌های بنیادی او مانند یک کارخانه میکروسکوپی به طور پیوسته سلول‌های جدیدی را می‌سازند. این سلول‌ها در اندام‌های مختلفی از بدن وجود دارند از جمله در پوست و روده‌ انسان.

اگر بتوان تولیدسلول‌های بنیاد در بدن را کنترل کرد این کار مزایای درمانی بسیاری خواهد داشت مثلا می‌توان تکثیر سلول‌های تومور سرطانی را خاموش کرد و یا در مواردی تقسیم سلول‌های پیکری را در جایی که نیاز به رشد بافت باشد تحریک کرد. اکنون دانشمندان نشان داده‌اند که تکثیر سلول‌های بنیادی به طور مستقیم توسط سیستم عصبی خودمختار کنترل می‌شود.

سیستم عصبی خودمختار تمام فعالیت‌های ناخودآگاه را تحت کنترل دارد از جمله تنفس، گوارش، جریان خون. این سیستم دارای دو شبکه عصبی اصلی (سمپاتیک و پاراسمپاتیک) است که به کمک نورون‌ها تقریبا تمام اعضاء بدن را عصب دهی می‌کنند. دانشمندان می‌گویند سیستم عصبی خودمختار احتمالا تقسیم سلول‌های بنیادی را تنظیم می‌کند اما هنوز کسی نمی‌داند این ارتباط مستقیم است یا غیر مستقیم.

برای این بررسی دانشمندان سلول‌های بنیادی اپیتلیوم گوارشی موش را انتخاب کردند. آن‌ها دریافتند که نه تنها سلول‌های بنیادی برای انتقال دهنده‌های سیستم عصبی خودمختار گیرنده دارند بلکه این انتقال دهنده‌های عصبی رفتار سلول را هم تغییر می‌دهند. این مطلب وجود ارتباط مستقیم بین این دو را تایید می‌کند.

آن‌ها سلول‌های اپیتلیوم گوارشی را در آزمایشگاه کشت دادند و سپس آن‌ها را در معرض میزان بالایی از دو انتقال دهنده‌ی عصبی (نوراپی نفرین و استیل کولین) قرار دادند. نوراپی‌نفرین یکی از انتقال دهنده‌های اصلی سیستم عصبی سمپاتیک است درحالی که استیل کولین توسط سیستم عصبی پاراسمپاتیک تولید می‌شود.

آنها پیش بینی می‌کردند که وقتی بدن درگیر پاسخ سمپاتیک است انرژی خود را صرف تولید سلول جدید نخواهد کرد. از طرفی اوج زمان استراحت و گوارش نیز زمان مناسبی برای تولید سلول جدید نیست زیرا هنگامی که غذا وارد سیستم گوارشی می‌شود فرایندهای سلولی منجر به تولید رادیکال‌های آزاد می‌شود که برای سلول جدید مضر است.

دکتر Davis می‌گوید: “در حوزه علوم اعصاب کسی تصور نمی‌کند که سیستم عصبی خودمختار دارای انشعابات گسترده باشد ولی در واقع این اعصاب به سلول‌های بسیاری از جمله سلو‌ل‌های بنیادی بدن عصب دهی می‌کنند. اما اگر پیامی در این ارتباطات وجود ندارد پس چه دلیلی برای برقراری آن وجود دارد؟ اگر بتوان با کنترل سیستم عصبی، فعالیت سلول‌های بنیادی را تنظیم کرد چطور؟”

دکتر Dailey ادامه می‌دهد: “سیستم عصبی خودمختار خود توسط سیستم عصبی مرکزی کنترل می‌شود. ما فکر می‌کنیم مغز از طریق این اعصاب بر تولید دوباره تمام بافت‌های بدن نظارت داشته باشد. به همین دلیل تصور می‌شود در بیماری‌هایی مثل افسردگی بافت‌های خاصی از بدن فرد در اثر استرس تحلیل می‌روند که در آن استرس از طریق سیستم عصبی خودمختار تولید دوباره بافت را کاهش می‌دهد. بنابراین بر اساس مطالعات به نظر ارتباط مستقیمی بین این دو مقوله برقرار است.”

☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله