| شناسایی پروتئین کلیدی در مونتاژ دم اسپرم

✅ محققان به‌تازگی طی مطالعه‌ای ساخت و سرهم‌بندی دم سلول‌های جنسی نر (اسپرم) را مورد بررسی قرار دادند. دم اسپرم ساختاری است که با حرکات خود اسپرم را به سمت جلو هدایت می‌کند و بنابراین برای باروری مردان حیاتی است. این محققان موفق شدند نقش حیاتی پروتئینی به‌نام CENTROBIN را در رشد دم اسپرم شناسایی کنند.

| ساختار دم اسپرم

❇ در مگس همانند انسان سلول اسپرم از یک نیم‌تنه سلولی که به‌عنوان سر اسپرم شناخته می‌شود و یک فلاژلوم تشکیل شده‌است. فلاژلوم یا دم اسپرم یک جزء شلاق مانند باریک است که از تنه سلولی خارج شده‌است. سلول‌های اسپرم با حرکت شلاق‌مانند فلاژلوم به‌ سمت سلول جنسی ماده (تخمک) حرکت و آن را بارور می‌کنند. یک مجموعه از میکروتوبول‌هایی که سرتاسر طول دم را احاطه کرده‌اند برای حرکات شلاق‌مانند آن بسیار مهم هستند. این میکروتوبول‌ها در یک تقارن شعاعی مشخص قرار گرفته‌اند که در طول تکامل حفظ شده‌است و توسط یک اندامک کوچک موجود در پایه فلاژلوم به‌نام جسم پایه یا basal body الگویابی شدند.

❇ محققان برای درک چگونگی توسعه دم اسپرم از مدل مطالعاتی مگس سرکه استفاده کردند. آن‌ها دریافته‌اند که پروتئین CENTROBIN نقشی مهمی را در سرهم‌بندی زیر مجموعه‌ای از میکروتوبول‌های موجود در جسم پایه بازی می‌کند. اجسام پایه در غیاب CENTROBIN، میکروتوبول‌های خود را از دست می‌دهند، الگوبرداری از همان‌چیزی که در دم‌های غیر متحرک رخ می‌دهد. بنابراین، جهش CENTROBIN در مردان باعث عقیم شدن آن‌ها می‌شود.

❇ علاوه بر آرایش ناقص میکروتوبول‌ها در دم، در اکثر موارد اتصال سر به دم در اسپرم‌های جهش‌یافته CENTROBIN قطع می‌شود. این اثر یادآور یک حالت ناباروری در مردان است که به نقص اسپرماتوزوآی به‌راحتی سر بریده (easily decapitated spermatozoa defect) معروف است. منی این دسته از مردان طبیعی به‌نظر می‌رسد، اما حداقل دستکاری‌های ظریف، مانند آنچه که در لقاح آزمایشگاهی لازم است، منجر به جدا شدن سر از دم اسپرم می‌شود که توانایی حرکت را از آن سلب می‌کند.

❇ به‌طور خلاصه، مطالعه اخیر نشان داده‌است که CENTROBIN، که به‌خوبی در انسان و مگس حفظ شده‌است به‌عنوان یک تنظیم‌کننده مثبت در نمو فلاژلوم طبیعی نقش دارد. یافته‌های مطالعه قبلی این تیم نشان داده‌است که این پروتئین اثر منفی چشمگیری در توسعه مژک‌های اولیه دارد. مژک‌های اولیه نمونه‌های کوچکتر از فلاژل‌ها هستند که در برخی از نورون‌های حشرات و بسیاری از انواع سلول‌های انسانی، جایی که آن‌ها به‌عنوان حسگر محرک‌های خارجی عمل می‌کنند، وجود دارند. این مژک‌ها همانند فلاژل‌ها دارای آرایشی از میکروتوبول‌ها هستند که توسط جسم پایه شکل می‌گیرند. این یافته‌ها ماهیت چندمنظوره CENTROBIN را نشان می‌دهند که نقش‌های متفاوتی را در سلول‌های مجزای یک میکروارگانیسم بازی می‌کند.

? مترجم: فائضه ابوطالبی

☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله
☑ عضویت در زیست فن پزشکی
☑ عضویت در کانال زیست فن