پیشبینی آغاز روماتیسم مفصلی به کمک زیست نشانگرها

مشخصه روماتیسم مفصلی، نوعی التهاب مفصلی است که منجر به تخریب استخوان و غضروف میگردد. افرادی که یک سری آنتی بادیها را در بدن خود دارند، در ریسک ابتلا به این بیماری قرار میگیرند، با این حال تنها گروهی از این افراد، برای مدت کوتاهی دچار این بیماری میشوند. نتایج دو پژوهش مرتبط، بینشی را درباره تغییرات مولکولی مقدم بر آغاز روماتیسم به وجود آورده اند که میتواند برای روشهای نوین تشخیصی و مداخلات زودهنگام درمانی، اطلاعاتی را فراهم کند.
در پژوهش نخست، از بافت سینوویال مفصل زانوی ۶۷ فرد در معرض خطر ابتلا به روماتیسم مفصلی نمونه برداری شد و سپس این افراد تا مشخص شدن وضعیت ابتلا به بیماری، تحتنظر قرار گرفتند. سپس یک مطالعه اکتشافی نمایهسازی، بر روی رونویسی کامل ژنوم ۱۳ نفر انجام شد تا رونوشت ژن و ارتباط معنادار آن با ابتلا به روماتیسم شناسایی شود. این «امضاهای ژنی» با استفاده از realtime PCR، برای سنجش تغییرات در ژنهای ویژه، اعتباریابی شدند. مطالعات نشان داد که افزایش بیان ۳.۱۵۱ رونویسی، با ریسک بالای ابتلا به روماتیسم ارتباط دارد، و ۲.۴۳۷ رونوشت نیز با ریسک پایین ابتلا به این بیماری مرتبط بودند. آنالیزهای بیشتر نشان دادند، افرادی که به روماتیسم مفصلی مبتلا میشوند، در ژنهای دخیل در تعداد زیادی از مسیرهای مرتبط با پاسخ ایمنی، بیان بالاتر و در ژنهای دخیل در تعاملات گیرنده ماتریکس برون سلولی، هدایت سیگنال با میانجیگری Wnt و متابولیسم لیپید، بیان پایین تری داشتند.
پژوهشگران ۲۷ ژن را که بیان متفاوتی داشتند برای اعتباریابی به روش کوهرت و با استفاده از realtime PCR، انتخاب کردند. این آنالیز، افرادی که در ریسک روماتیسم مفصلی بودند را به دو گروه مختلف تقسیم کرد. در این تقسیمبندی بیشتر افرادی که به این بیماری مبتلا شدند در یک گروه قرار گرفتند. (p=0.03)
آنالیزهای ایمونوهیستوشیمی (n=54) بر روی نمونهها نشان داد که در اکثر افراد ماده CXCL12 و گیرنده CXCR4، که در سینوویوم بیماران مبتلا به روماتیسم مفصلی انباشته میشوند، به فراوانی بیان شدند. آنالیزها همچنین نشان داد که افرادی که در ریسک روماتیسم بوده و مبتلا شدند، رنگ آمیزی gp38 مثبت و رنگ آمیزی لیپید پایین تری را نشان میدهند.
پژوهش کوهورت دیگری، با مطالعه بر روی ۱۲۹ نمونه دیگر که در معرض ریسک روماتیسم قرار داشتند، یافتههای اخیر را تایید کرد. این مطالعه نشان داد که کلونهای گیرندههای غالب سلول B یا BCR، میتوانند آغاز قریبالوقوع روماتیسم را در خون افراد در معرض ریسک را به طور دقیق پیشبینی کنند.
سر پرست این پژوهش اعلام کرده است: «ما فکر میکنیم کلونهای BCR محیطی میتوانند برای شناسایی مبتلایان بالقوه و در معرض ریسک روماتیسم مفصلی، استفاده شوند. این ارزیابی و مداخلات زودهنگام به ما برای پیشگیری از آغاز بیماری کمک میکند.»
نتایج این پژوهش نشان داد که تعداد کلونهای BCR غالب در افراد در معرض خطر که به روماتیسم مبتلا شدند، به طور معنی داری افزایش دارد. طی دوره پیگیری ۱۰۴ ماهه، تنها ۱۳% از افرادی که کلون BCR منفی داشتند به این بیماری مبتلا شدند، درحالی که ۷۶% از افرادی که کلون BCR مثبت داشتند، به این بیماری گرفتار بودند. جمعبندی این نتایج ریسک نسبی ۸/۵ درصد را نشان میدهد.
با تقسیمبندیهای بیشتر، کشف شد که تعداد کلونهای BCR به طور معنی داری با خطر ابتلا به روماتیسم همبستگی دارد. داشتن ۱۰ کلون BCR یا بیشتر، با ارزش پیشبینی مثبت ۹۴ درصدی طی سه سال مرتبط بود. طی این دوره زمانی، هیچ یک از ۸۴ فردی که BCR منفی داشتند به روماتیسم مبتلا نشدند، که نشان میدهد نگرانی این افراد درباره ریسک ابتلای قریب الوقوع به روماتیسم مفصلی ، بیمورد است.
✳️ مترجم: آزاده داودی
✅ لینک خبر