پیشبینی مسیر سرطان به کمک مدل کامپیوتری

پژوهشگران دانشگاه کویین ماری لندن یک مدل کامپیوتری را طراحی کردهاند که تغییرات درون تومور را در حین رشد پیش بینی میکند. هدف این پژوهش این است که در آینده، امکان پیش بینی مسیر رشد تومور را در بیماران فراهم آورد و به پزشکان امکان دهد سیر بیماری را پیش بینی کرده و رژیمهای درمانی را متناسب با بیمار طراحی کنند.
پروفسور گراهام از موسسه سرطان بارتز در کویین ماری میگوید: «پیش بینی آینده، فرصتی برای مزایای بالینی مبتنی بر اقدامات پیشگیرانه ارائه میکند. این که بدانیم آیا تومور به طور خاصی تغییر خواهد کرد، یک مزیت بزرگ است و بنابراین میتوانیم موثرترین درمان را در پرتوی پیش بینی، تجویز نماییم. این کار در دوره ابتدایی خود قرار دارد و این که این پژوهش زمانی که به حد بلوغ برسد چه احتمالاتی را به همراه خواهد داشت، بسیار هیجان انگیز است.»
هرچه تومورها بیشتر رشد کرده و پیشرفتهتر میشوند، جهشهای متفاوتی در سلولهای متفاوت سرطانی رخ میدهد. برخی از این تغییرات ممکن است برای سلول مزیت داشته باشند و آن را برای بقا در محیطش مناسبتر سازند. بر اساس نظریه تکامل داورین، این سلولها امکان تکثیر خواهند یافت و سلولهای بیشتری با جهش مشابه تولید خواهند کرد. به این ترتیب، جمعیتهای متفاوتی از سلولهای دارای جهشهای متفاوت تولید میشوند و تومورهایی را تشکیل میدهند که از لحاظ ژنتیکی بسیار متنوع هستند.
با وجود این که میدانیم چنین تغییراتی با پیشرفت سرطان رخ میدهند، دانستن این که دقیقا چه تغییری در چه زمانی رخ میدهد، مشکل است. چراکه نمونههای تومور، اغلب تنها در آزمایشگاه، پس از این که به اندازهای رشد کردند که در بیمار قابل تشخیص باشند، آنالیز میشوند. بنابراین، پیشینه رشدی تومورها برای پژوهشگران نامرئی باقی مانده است.
با تفسیر توالیهای ژنتیکی سلولهای تومور، این سیستم کامپیوتری میتواند به عبارتی «دفترچه خاطرات خصوصی» جهشهای پنهان در ژنوم را بخواند و متوجه شود که سرطان چگونه در طول زمان تغییر کرده است. به ویژه، این پژوهش نشان داد که جهشهایی که در سلولهای هدایت کنندهی پیشرفت سرطان رخ میدهند و به نام جهش های هدایت کننده شناخته میشوند، به این سلولها امکان میدهند در برخی موارد نسبت به سلولهای فاقد جهش تا ۳۰ درصد سریعتر رشد کنند.
این سیستم کامپیوتری از اطلاعات ژنتیکی استفاده کرده و با الگوریتمهای تعریف شده، تغییراتی را که در آینده با ادامهی تکامل سرطان رخ خواهند داد، پیش بینی میکند. این که سرطان در طول زمان چگونه تغییر خواهد کرد به پیش آگهی بیمار نیز بستگی دارد، چرا که چنین تغییراتی میتوانند پاسخ به درمان را تعیین کنند. این پژوهش، که توسط Cancer Research UK نیز حمایت شده است، قدمی به سوی «پیش بینی ماشینی» دوره بیماری در آینده برداشته و پتانسیل بالایی را برای پزشکی شخصی سازی شده ارائه میکند.
❇️ مترجم: آزاده داودی
☑️ لینک مقاله
☑️ عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
☑️ عضویت در کانال زیست فن