ژنهای «انقلاب سبز» هنوز هم وعده محصول بیشتر میدهند!

✅ نتایج یک تحقیق بینالمللی نشان میدهد که ژنهای به کار گرفته شده برای ایجاد انقلاب سبز در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، هنوز هم قابلیت دستکاری برای تولید محصول بیشتر در گیاهان زراعی را دارند.
پی بردن به فرایندهای ژنتیکیای که کنترل و تنظیم عملکرد محصول را به دست دارند، امری پیچیده است اما به طور بالقوه پازل ارزشمندی است. در دهههای ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰، زمانی که اصلاحکنندگان گیاهی، جهشهایی را برای ایجاد گیاهان با ساقه کوتاه بررسی میکردند، گونههای پاکوتاه گندم و جو با عملکرد بالا توسعه یافتند.
این گیاهان دارای ساقههای کوتاهی هستند و احتمال کمتری دارد که دچار ورس یا خوابیدگی شوند، و در نتیجه محصول بیشتری تولید مینمایند. چنین گونههایی از محصولات زراعی مانند جو، گندم و برنج دارای ساقههای کوتاه مفیدی هستند، اما به طور غیرمستقیم یکی دیگر از ویژگیهای مهم در تولید بالقوه محصول را کاهش میدهند.
پروفسور رابرت سابلوسکی و تیم او در مرکز John Innes، در پژوهشی نقش پروتئینهای DELLA را بررسی نمودهاند که باعث طیفی از پاسخهای رشدی در گیاهان میشوند. ژنهای DELLA همان ژنهایی هستند که اصلاحکنندگان گیاهان زراعی در دوره انقلاب سبز در تلاشهای خود برای افزایش عملکرد از طریق کاهش طول ساقه، جهشهایی از آنها را انتخاب نمودند.
انتخاب جهشهایی که منجر به ایجاد گیاهانی با ساقههای کوتاه گردد باعث میشود که مریستم گل آذین یا منطقهای که در آن گلها شکل میگیرند نیز کوچکتر شود. زمانی که این منطقه رشد کوچکتر گردد، تعداد گل و بذر کاهش مییابد و این موضوع به عنوان یک عامل کلیدی در کاهش پتانسیل عملکرد محصول به حساب میآید.
جهشهای DELLA در واقع باعث ایجاد هر دو نوع تغییر یعنی هم تغییر در ارتفاع محصول و هم تغییر در اندازه مریستم شده است که اولی مثبت و دومی منفی ارزیابی میشود. اما تیم تحقیقاتی پروفسور رابرت سابلوسکی نشان داده که چگونه میتوان این عوامل را از یکدیگر جداسازی نمود.
سابلوسکی در این خصوص توضیح داده: «جدا کردن رشد ساقه و اندازه مریستم، امری مفید است و ما از این طریق میتوانیم افزایش محصول بیشتری را در انواع مختلفی از گیاهان داشته باشیم.»
این پیشرفت به این معنا است که اصلاحکنندگان گیاهی اکنون میتوانند جهشهای جدیدی که صفات مطلوب و نامطلوب را به وسیله پروتئینهای DELLA جدا میکنند، انتخاب نمایند. مثلا گیاهان زراعی ساقه کوتاهی تولید نمایند که مریستمهای بزرگتری داشته باشند.
انتخاب موفقیت آمیز جهش برای رسیدن به این دو هدف میتواند عملکرد بالقوه محصول را افزایش دهد و به حل و فصل چالشهای تامین غذای جهان کمک نماید.
جمعیت جهانی در حال افزایش است و این باعث گردیده که تحقیقات برای افزایش عملکرد محصولات غذایی در جهان همچنان ادامه داشته باشد چرا که رشد بیشتر محصولات برای چالش تامین غذای بینالملی، امری مهم و اساسی است.
تحقیق فوق که نتایج آن اخیرا در نشریه بین المللی Nature Plants با ضریب تاثیر ۱۰.۳ منتشر گردیده است این امکان را فراهم میسازد تا رشد بیشتر محصولات کشاورزی و تولید افزونتر آنها توسعه یابد.
?ترجمه و بازنویسی: محمدرضا دلفیه
☑️ لینک خبر
☑️ لینک مقاله
☑️ عضویت در زیست فن کشاورزی
☑️عضویت در کانال زیست فن