کد کردن پروتئین توسط RNAهای حلقوی

چندین سال پیش دانشمندان شکل جدیدی از مولکول RNA را کشف کردند که بر خلاف دیگر انواع RNA یک حلقهی بسته را تشکیل میداد و بنابراین «RNA حلقوی» (circRNA) نامیده شد. هرچند این circRNA ها فراوان هستند و به طور خاص در بافت مغز یافت میشوند و با افزایش سن تجمع مییابند، در مورد کارکردشان بسیار کم اطلاعات داریم.
حال در مقالهای که اخیراً چاپ شده، دانشمندان ادعا کرده اند که این RNAها پروتئین کد میکنند.
برای درک این مسئله، محققان با کمک روشهای مختلف مولکولی و محاسباتی در مگس سرکه (Drosophila) نشان دادهاند که circRNAها به ریبوزوم میچسبند و منجر به تولید پروتئین میشوند. همچنین، دانشمندان دریافتهاند که پروتئین تولید شده در مکانهای خاصی در سلول، به طور مشخص به سیناپسها یعنی اتصالاتی که یک پالس عصبی از یک سلول عصبی به یک سلول عصبی دیگر یا یک سلول ماهیچهای منتقل میشود، اختصاص دارند. در واقع این پروتئینها در واکنش به سیگنالهای خاصی بیان میشوند مثلاً زمانیکه جاندار برای ۱۲ ساعت به غذا دسترسی نداشته باشد.
نکتهی حائز اهمیت دیگر این است که این RNAها فوق العاده پایدار هستند و برای مدت زمان طولاتی میتوانند در سلول ذخیره شوند.
دانشمندان به دنبال کشف اهمیت circRNAها در عملکرد مغز و همچنین میزان دخالت آنها در فرآیند پیری و آسیبهای مرتبط با آن هستند. همچنین مکانیزم ترجمهی آنها هنوز محل سوال است.
ترجمه : کسری طباطبایی