جاذب و کشنده: حل معمای گرده افشان های گیاهخوار

دانشمندان موسسه‏ی ماکس پلانک در آلمان ژنی را در توتون شناسایی و تشریح کردند که گیاهان را قادر به حل مشکل اساسی هنگام وجود گرده افشان هایی که در عین حال گیاهخوار هستند می سازد.

ژن NaTPS38 تولید آلفا برگاموتن(E)-alpha-bergamotene)) را تنظیم می‏کند. در طول شب گل‏های گیاه توتون این ترکیب فرّار را تولید کرده و در طول روز نیز برگ‏های این گیاه همین ترکیب را برای جذب شپش‏های شکارچی جهت تغذیه از لاروهای این بیدها منتشر می‏کند. در واقع alpha-bergamotene نوع گل آذینی منتشر شده در شب منجر به ایجاد برهمکنش این ترکیبات با گرده افشان‏های شبانه به ویژه بید توتون(Manduca sexta) می‏شود. بید توتون یک گرده افشان گونه‏های وحشی توتون به نام Nicotiana attenuata می‏باشد.

لاروهای گرسنه از تخم های این بیدها بیرون آمده و به سمت برگ‏ها حمله ور می‏شوند. در حقیقت این تک ژن در این توتون واسطه‏ی دو اقدام گرده‏افشانی و دفاعی از طریق تولید اختصاصی به بافتِ (E)-alpha-bergamotene به عنوان پدیده‏ی اکولوژیک به نام پلیوتروپی می‏باشد.

این پدیده برهمکنش متقابل بین فاکتورهای اکولوژیکی مختلف مثل گرده‏افشان‏ها و شکارچی‏ها را به عنوان عامل مهمی در تکامل گیاهی نشان می‏دهد. تنظیم تولید این متابولیت ثانویه به شکل اختصاصی با زمان و بافت گیاه، می تواند برای گرده افشانی بهینه و مبارزه با آفات مورد توجه واقع شود.

ترجمه: سجاد سبحان وردی

 لینک خبر
 لینک مقاله