سلول‌های سالخورده سلول‌های آسیب‌دیده‌ای هستند که دیگر نمی‌توانند عملکرد طبیعی خود را انجام دهند، با این‌حال این سلول‌ها مرده نیستند و از این رو معمولا به‌عنوان سلول‌های زامبی شناخته می‌شوند. این سلول‌ها در عملکرد بافت‌هایی که در آن‌ها انباشته شده‌اند، نقش دارند. سالخوردگی، یک برنامه سلولی است که در انواع زیادی از آسیب‌ها ایجاد می‌شود و سلول‌های سالخورده در بسیاری از بیماری‌ها حضور دارند. آن‌ها در هنگام پیری در انواع مختلفی از بافت‌ها تجمع یافته و در نتیجه در زوال تدریجی وابسته به پیری موثر خواهند بود. از بین بردن این سلول‌های زامبی یکی از چالش‌هایی است که امروزه با آن مواجه هستیم.
اخیراٌ محققان راهکارهایی را برای حذف سلول‌های سالخورده در نظر گرفته‌اند. آن‌ها شواهدی را در زمینه عملکرد موفق یک سیستم نانو دارورسان ارائه داده‌اند که به‌طور انتخابی بافت‌های محتوی سلول‌های سالخورده را هدف قرار می‌دهد. یافته‌های این مطالعه در مجله EMBO Molecular Medicine منتشر شده‌است.
این محققان از یک مشخصه خاص سلول‌های سالخورده برای طراحی یک سیستم دارورسان استفاده کرده‌اند که به‌طور خاص آن‌ها را هدف قرار می‌دهد. یافته‌های آن‌ها اثربخشی این سیستم را در شرایط in vitro و در دو مدل موش آزمایشگاهی، موش‌های سرطانی و موش‌های مبتلا به فیبروز ریوی، نشان داد. این بیماری‌ها با حضور سلول‌های آسیب‌دیده مشخص می‌شوند و در مورد سرطان به‌ویژه پس از درمان با شیمی درمانی درست است.
سلول‌های سالخورده در این مدل‌های آزمایشگاهی، حامل‌های دارویی را موثرتر از سایر سلول‌ها جذب می‌کنند. پوشش حامل پس از ورود به سلول هدف تخریب و باعث رهایش محموله دارویی خواهد شد. نانو حامل‌های حاوی ترکیبات سیتوتوکسیک، سلول‌های سالخورده را از بین می‌برند و این امر به بهبود فرایند درمان موش‌های مبتلا به فیبروز ریوی یا سرطان کمک می‌کند.
Manuel Serrano، نویسنده ارشد مقاله، گفت: «این نانوحامل‌ها ممکن است راه را برای توسعه روش‌های درمانی جدید در شرایط جدی نظیر فیبروز ریوی یا حذف سلول‌های سالخورده ناشی از شیمی درمانی هموار سازند.» از طرف دیگر، از آن‌جایی‌که این نانوساختارها می‌توانند به یک نشانگر یا یک ترکیب فلورسنت مجهز شوند، در تست‌های تشخیص سالخوردگی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
در حال حاضر توسعه ابزارهای ویژه برای از بین بردن سلول‌های سالخورده به هدف اصلی بسیاری از شرکت‌های دارویی تبدیل شده‌است و این یافته‌ها یک گام بزرگ در جهت دستیابی به ظرفیت حذف سلول‌های سالخورده به‌شمار می‌رود.
☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله
