موجود زندهای با کدهای تغییر یافته؛ زبان ژنتیکی جدید حیات

پروتئینهای معمول از ۲۰ اسیدآمینه ساخته شدهاند که هرکدام از این اسیدآمینهها حاصل ترجمهی کدونهای سهحرفی موجود در ژنوم هستند. برای هر اسیدآمینه به طور عمده، بیش از یک کدون وجود دارد. برای مثال لوسین با ۶ کدون مختلف کد میشود.
حال تیمی از محققان در موسسهی Wyss موفق شدهاند در ۱۷۶ ژن باکتری Salmonella، تعداد ۱۵۵۰ کدون را تغییر دهند. این محققان با تبدیل دو کدون لوسین، یعنی TTA و TTG، و تبدیل آنها به CTA و CTG (که اینها هم کد کنندهی لوسین هستند)، این دو کدون را آزاد کنند.
دانشمندان میگویند ممکن است بتوانند طی یک تا دو سال آینده این تغییر کد را در کل ژنوم سالمونلا انجام بدهند، یعنی تغییر ۳۳۰۰۰ کدون در مجموع.
در اینصورت، از این باکتری میتوان در تولید واکسن استفاده کرد. میدانیم که در حال حاضر بسیاری از واکسنهای باکتریایی به صورت میکروب مرده هستند، چون این خطر وجود دارد که اقسام زندهی آنها ماده ژنتیکی خود را در مردهها جایگزین کنند. اما باکتری تغییرکد شده قادر به برقراری ارتباط با دیگر میکروبها نیستند، چون برای این برقراری ارتباط نیاز به تشابه ژنتیکی هست که این باکتریها تشابه لازم را از دست دادهاند. بنابراین میتوان از آنها برای تولید واکسنهای «زنده» استفاده کرد که میتواند بسیار کارآمدتر باشد.
ترجمه : کسری طباطبایی