دانشمندان دریافته‌اند که برخی از انواع ریزمولکول‌های دارویی، ازجمله داروهای تجاری ضد سرطان، با اتصال به RNAهای غیرکد شونده، می‌توانند تاحدی اثر درمانی داشته باشند. این کشف می‌تواند آغازگر پژوهش برروی ریزمولکول‌های دارویی برای درمان بیماری‌های بدون دارو مثل اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS)، سیستیک فیبروزیز، دیستروفی عضلانی و برخی از انواع سرطان‌ها باشد.
محققان معتقدند که یافته‌هاشان می‌تواند تلاش‌ها را برای تولید ترکیب‌های ریزمولکولی که قابلیت اتصال به RNA دارند، تقویت کند و سنگ بنای «استفاده از داروها برای کاربردهای دیگر» را بگذارد.
ملکول RNA نقشی کلیدی در فرآیندهای سلولی دارد و ناهنجاری‌های آن می‌تواند منجر به بیماری شود. طبق مطالعات تخمین زده شده است که ۸۰٪ ژنوم به صورت RNA رونویسی می‌شود درحالی‌که تنها ۱٪ الی ۲٪ از این مقدار به پروتئین ترجمه خواهد شد و هرچند نمی‌دانیم چه مقدار از RNA غیر کد شونده، کاربرد دارد، روشن است که هزاران نقش مختلف را در سلول ایفا می‌کند.
به گفته‌ی مؤلفان پروژه، اکثر درمان‌هایی که از طریق هدف قرار دادن RNA عمل می‌کنند، اولیگونوکلئوتیدها را برای این منظور به کار می‌برند. اما اگرچه این روش‌ها نتیجه‌بخش هستند، چالش‌هایی را نیز، مانند عوارض جانبی قابل توجه، به همراه دارند. ترکیب‌های ریزمولکول می‌توانند گزینه‌هایی بهتری برای اتصال به RNA باشند. اما تاکنون، فقط ترکیب‌های ضد باکتری مستقیماً به RNA وصل شده‌اند. یک راه برای ارزیابی این که RNA تا چه مقدار می‌تواند هدف دارویی باشد این است که بفهمیم آیا داروهای شناخته شده به آن متصل می‌شوند و بر مسیرهای کلیدی سلول تأثیر می‌گذارند یا خیر. این تیم پژوهشی در مقاله خود می‌نویسد: «شاید داروهای تأیید شده در شرایط بالینی مخصوص خود، بتوانند به RNAهای غیر کد شونده در انسان هم اتصال یابند، اما چنین برهم‌کنش‌هایی مشاهده نشده است.»
برای بررسی بیشتر، آن‌ها روشی را مبتنی بر ریزآرایه‌ها(microarray) به نام «جذب آرایه» پیش گرفتند. با این روش آن‌ها توانستند به‌سرعت، قابلیت اتصال ترکیب‌های ریزمولکول را، مانند داروهای دارای تأیید از سازمان غذا و دارو، به هزاران موتیف از RNA و هم‌چنین گنجینه‌ی RNA پیام‌رسان اولیه در سلول، بررسی کنند. نتایج این بررسی، گروه‌هایی از ترکیب‌ها را مانند بازدارنده‌های توپوایزومراز، بازدارنده های کیناز و تعدیل کننده های ویرایش RNA یا splicing به‌عنوان «متصل شونده به RNA» معرفی کرد.
بازدارنده‌های کیناز و بازدارنده‌های توپوایزومراز به miR-21 که نوعی سرطان مهاجم را موجب می‌شود و پیش‌سازهای آن متصل شدند. مطالعات بر روی قوی‌ترین نوع بازدارنده‌ی توپوایزومراز، یعنی بازدارنده‌ی توپوایزومراز۳، نشان داد که این ترکیب می‌تواند جلوی ساخت miR-21 را با ممانعت از بالغ شدن پیش‌ساز آن بگیرد و به‌این ترتیب روند تهاجم را در سلول‌های مبتلا به «سرطان سینه‌ی سه‌گانه‌ی منفی» وارونه کند.
دکتر متیو دی.دیزنی، مؤلف ارشد پروژه می‌گوید: «داروهایی که بیماران هرروز دریافت می‌کنند، ظاهراً به RNA، که تازه به عنوان هدف داروهای ریزمولکول شناخته شده، متصل می‌شوند. از آنجا که RNAهای تازه‌ای یافت شده‌اند که موجب بیماری می‌شوند، با همین داروهای هر روزه می‌توان آن‌ها را هدف قرار داد. این اتفاق می‌تواند جایگاه RNA را در صنعت دارو، از عاملی دیر شناخته شده به یک طلایه‌دار تغییر دهد.»
✅ لینک خبر
