✅قریب به ۷۰ سال پس از یافتن روش‌های شیمی‌درمانی، درمان‌های جدیدی که برای سرطان معرفی می‌شوند، هنوز با ریسک‌های خطرناکی همراه هستند.
?امروزه برخی سرطان‌ها جزو بیماری‌های قابل درمان هستند. اندکی از بیماران که به درمان پاسخ نمی‌دهند به عنوان «مقاوم» و افرادی که دوباره مبتلا به سرطان می‌شوند به عنوان عود کرده(relapsed) درنظر گرفته‌می‌شوند. برای این دسته از بیماران، تنها روش پیوند مغز استخوان باقی می‌ماند که خیلی هم موفق نیست.
?اما روش جدیدی برای درمان سرطان مطرح شده‌است تحت عنوان CAR_T که تغییراتی ایجاد کرده‌است. این روش به‌قدری امیدوارکننده بود که تنها ۲ ماه پس از اولین CAR_T درمانی برای یک بیمار ALL، توسط FDA تأیید شد. اما علت این‌که این روش درمانی به عنوان آخرین مرحله برای درمان مطرح می‌شود این است که دارای عوارض جانبی است که می‌تواند کشنده باشد.
?نحوه عملکرد CAR_Tدرمانی چگونه است؟ انکولوژیست‌ها، سلول‌های T را از خون بیمار جداسازی می‌کنند. به این سلول‌ها، قطعه‌ای DNA وارد می‌کنند که ژن (chimeric antigen receptor (CAR را کد می‌کند، این سلول به یک آنتی‌بادی تبدیل می‌شود که قادر است آنتی‌ژن‌های خاص سلول‌های سرطانی را شناسایی کند. تعداد زیادی از این سلول‌های CAR_T تهیه می‌شود و سپس به بیمار برگردانده می‌شود و بدین ترتیب، سیستم ایمنی قادر به مبارزه با سرطان خواهدبود.
?برخلاف تومورهای مایع، تومورهای جامد درون بافت‌ها قرار گرفته‌اند و دسترسی سلول‌های CAR_T به آن‌ها خیلی کم است و به‌سبب اکسیژن اندکی که در اطراف تومور وجود دارد، این سلول‌ها به‌محض رسیدن به نزدیکی تومور، ازبین خواهند رفت؛ و این حساسیت به کمبود اکسیژن به صورت یک چالش، باقی مانده‌است.
?یکی از روش‌های حمله سلول‌های CAR_T به سلول‌های سرطانی، رها کردن ملکول‌های پیش‌التهابی به‌نام سایتوکین‌هاست که سبب فراخواندن سایر سلول‌های سیستم ایمنی می‌شود. اگر سلول‌های CAR_T بسیار توانمند باشند یا تعداد خیلی زیادی از آن‌ها در بدن فعالیت کنند منجر به شرایط التهابی حادی تحت عنوان سندروم رهایش سایتوکین(CRS) خواهدشد. در غالب موارد CRS، تب شدیدی در بیمار آغاز می‌شود که تا دو هفته پس از آن فروکش می‌کند؛ اما در بدترین موارد CRS که در آن طوفان سایتوکینی ایجاد می‌شود، تب شدیدی بروز می‌کند و ممکن است منجر به تورم مغزی شود که در موارد بسیاری، این نوع مرگ گزارش شده‌است.
?درواقع باید پاسخ سیستم ایمنی در حد متعادل باشد و اگر این تعادل حفظ شود، می‌توان درمان با CAR_T را جایگزین پرتودرمانی و شیمی‌درمانی کرد. درمان با این روش هنوز جای مطالعات فراوان دارد تا اثرات جانبی کشنده آن رفع شود.
?مترجم: فرزانه صائبی‌راد
☑️عضویت در زیست فن پزشکی مولکولی
