کشف راهی برای تشخیص زودرس دیابت نوع 1

محققان با استفاده از فناوریهای آنالیز تک سلولی (single-cell analysis) برای بررسی مرحلهی پیش دیابتی بیماری، توانستند پاسخ خودایمنی که در دیابت نوع 1 مشاهده میشود را با نوعی از سلولهای T که ضد انسولین هستند، مرتبط کنند و این نتیجه، تأییدیه مورد نیاز برای مطالعات انسانی را به آنها داده است.
دیابت نوع1، یک بیماری خودایمنی است که قبل از 20 سالگی بروز میکند و در آن سیستم ایمنی با حمله به سلولهای بتای پانکراس، توانایی بدن در تولید انسولین را از بین میبرد. بدون انسولین بدن قادر به انتقال قندها به خارج از جریان خون و به داخل سلولها نیست. به همین دلیل، افراد مبتلا برای زنده ماندن باید به دقت قند خون خود را تحت نظر داشته باشند و روزانه انسولین تزریق کنند.
تقریباً 1.25 میلیون کودک و بزرگسال آمریکایی به دیابت نوع 1 مبتلا هستند و به دلایلی ناشناخته میزان بروز این بیماری در حال افزایش است. تشخیص، اغلب پس از بروز علائم صورت میگیرد که در این مرحله فرد درگیر بیماری است. اما اگر راهی برای آزمایش بیماران در معرض خطر از نظر علائم بسیار اولیه بیماری وجود داشته باشد، ممکن است شروع آن به تعویق بیافتد.
در بین مبتلایان به دیابت نوع1، همیشه یک نشان ژنتیکی مشخص در بین آنتی ژنهای لوکوسیت انسانی، معروف به HLA، وجود دارد. پروتئین های HLA بر روی سطح سلولها مینشینند و سیستم ایمنی را تنظیم میکنند. در مورد دیابت نوع 1، پروتئین جهش یافته HLA به قطعات انسولین ساخته شده توسط سلولهای بتا متصل میشود و باعث راهاندازی تخریب توسط سیستم ایمنی میشود.
تایتون، رهبر این تحقیق، میگوید: “تجزیه و تحلیل تک سلولی که انجام دادند، هرگز برای این نوع سلولها انجام نشده بود و اطلاعات جدیدی از آنها کشف شده است. این گروه برای نمایش بسیار واضح عملکرد سلول و تنوع ژنتیک، DNA هر سلول T را توالییابی کردند.”
از جمله یافتههای کلیدی آنها مکانیسمی بود که “سوئیچ P9” را که به سلولهای T اجازهی تشخیص پروتئین جهش یافته HLA و حمله به سلولهای بتا را میدهد، دوبرابر کردند. آنها همچنین دریافتند که سلولهای T ضدانسولین همواره در جزایر (ساختارهای کوچک بافتی در پانکراس که سلولهای بتا در آن قرار دارند) حضور دارند. پیش از این مشخص نبود که سلولهای T ضد انسولین از کجا منشا گرفتهاند و برخی مشکوک هستند که ممکن است در غدد لنفاوی پانکراس تولید شوند.
سلولهای ایمنی مجهز به سوئیچ P9، تنها در افرادی که در مراحل اولیهی ابتلا به این بیماری هستند قابل تشخیص است. بنابراین، آزمایش خون که وجود این سلولها را نشان میدهد، میتواند زودترین علامت بیماری را فراهم و درمان را ممکن کند.