شناسایی مکانیسم دفاع سلولی پویا در برابر تهاجم سلولهای سرطان

نتایج بررسیهای علمی جدید نشان میدهد لایهی سلولی احاطهکنندهی مجاری شیر در پستان، موسوم به میواپیتلیوم، به سلولهای سرطانی سرگردان دستدرازی کرده و سعی میکنند از انتشار آنها جلوگیری نمایند. این مسئله میتواند تصورات پیشین در مورد میواپیتلیوم را تا حدود زیادی تغییر دهد.
پژوهشگران دانشگاه جانز هاپکینز گزارش دادهاند که لایهی سلولی احاطهکنندهی مجاری شیر در پستان، به سلولهای سرطانی سرگردان دستدرازی کرده و سعی میکنند از انتشار آنها جلوگیری نمایند. این رفتار در سلولهای کشت داده شدهی بافت موش مشاهده گردیده است. یافتهی فوق نشان میدهد که این لایهی سلولی با نام میواپیتلیوم، آن گونه که دانشمندان تا پیش از این تصور میکردند، سدی ساکن در مقابل سلولهای بدخیم نیست، بلکه یک بازوی دفاعی فعال را در برابر متاستاز سرطان پستان تشکیل میدهد.
نتایج این مطالعه به صورت آنلاین در Journal of Cell Biology منتشر شده است.
اندرو اوالد (Andrew Ewald)، استاد زیستشناسی سلولی دانشکدهی پزشکی جانز هاپکینز و عضو مرکز جامع سرطان سیدنی کیمل این دانشگاه، میگوید: «درک چگونگی محصور شدن سلولهای سرطانی میتواند به ما کمک کند روشهایی را برای تخمین خطر متاستاز، به صورت شخصیسازی شده برای هر فرد، ایجاد کنیم.»
اکثر تومورهای پستانی از سلولهایی آغاز میشوند که داخل مجاری شیر را میپوشانند. خود این سلولها نیز توسط سلولهای میواپیتلیال احاطه شدهاند. سلولهای میواپیتلیال در هنگام شیردهی انقباض پیدا کرده و شیر را در داخل مجرا به جلو میرانند.
این لایهی میواپیتلیال، کاربردهای مهمی در بالین دارد. یکی از این کاربردها، کمک به تشخیص نوع محصور سرطان پستان از انواع تهاجمی است. نفوذ سلولهای سرطانی به میواپیتلیوم، به بروز وضعیتی منجر میشود که کارسینوم تهاجمی نام دارد. کارسینوم تهاجمی در بیماران مبتلا به سرطان پستان، با احتمال بالاتری باز میگردد و همین مسئله استفاده از درمانهای تهاجمیتر را به یک ضرورت تبدیل نموده است.
اوالد ادامه میدهد: «اگر متاستاز را یک مسابقهی طولانی در نظر بگیرید، رد شدن از این لایه (میواپیتلیوم)، حکم عبور از دروازهی ورودی را خواهد داشت.»
پژوهشگران دانشگاه جانز هاپکینز در این مطالعه، سلولهای گرفته شده از پوشش مجاری شیری در پستان موش را به نحوی مهندسی کردند تا پروتئین Twist1 را تولید کنند. این پروتئین بیان ژن را تغییر داده و با متاستاز سرطان در انواع تومورهای چندگانه مرتبط است.
محققان همچنین مشاهده کردند که میواپیتلیوم از پیشرفت سلولهای سرطانی نفوذ کننده به این لایه جلوگیری کرده و آنها را در مجاری شیر به دام میاندازد. آنها این حالت را در ۹۲ درصد از ۱۱۴ مورد مشاهده شده، گزارش نمودند.
کاتارینا سیرکا (Katarina Sirka)، یکی از دانشجویان Ph.D دکتر اوالد، میگوید: «این یافتهها مفهوم نوینی را از میواپیتلیوم ارائه میدهند که در آن، میواپیتلیوم به عنوان سدی کاملاً پویا در برابر تهاجم سلولی فرض میشود. این درست در نقطهی مقابل تصورات پیشین از این لایه، به عنوان یک دیوار سنگی و ساکن، قرار دارد.»
اوالد و تیمش برای تأیید این که یافتههای آنها رفتارهای سلولی فعال بودهاند، دو مشخصهی کلیدی سلولهای میواپیتلیال را تغییر دادند: قدرت انقباض و نسبت عددی آنها به سلولهای تهاجمی.
در گام نخست، پژوهشگران سلولهای میواپیتلیال موش را طوری مهندسی کردند که ذخیرهی اکتین آنها تخلیه شود. اکتین پروتئینی است که فرآیند انقباض را پیش میبرد. تحت این شرایط جدید، تعداد سلولهای بدخیمی که توانستند از چنگ میواپیتلیوم بگریزند، نسبت به آزمایش کنترل، سه برابر افزایش پیدا کرد.
به همین ترتیب، پژوهشگران دریافتند که کاهش نسبت عددی سلولهای میواپیتلیال به سلولهای تهاجمی، احتمال گریز سلولهای سرطانی را افزایش میدهد. با افزودن تنها دو سلول میواپیتلیال به ازای هر سلول تهاجمی، احتمال گریز در مقایسه با گسترهی بافتی سلولهای تهاجمی بدون هیچ مانع دفاعی، چهار برابر کاهش یافت.
ترجمه و بازنویسی: محمدرضا دلفیه
منبع: EurekAlert