واکسیناسیون در برابر بیماری های التهابی روده با هدف گیری میکروبیوم

محققان دانشگاه ایالتی جورجیا با آزمایش روی موشها نشان دادند که ایمنسازی هدفمند علیه فلاژلین باکتریایی، پروتئین اصلی ساختاری در تاژک باکتری، میتواند استراتژی جدیدی برای محافظت در برابر بیماریهای التهابی مزمن دستگاه گوارش باشد. این دانشمندان به سرپرستی تیمی در انستیتوی علوم زیستپزشکی و علوم اعصاب دریافتند که تزریق مکرر فلاژلین به موشهای آزمایشگاهی با افزایش تولید آنتیبادیهای ضد فلاژلین همراه بود و منجر به تغییرات مفیدی در میکروبیوتای روده شد و به نوبهی خود توانست باعث کاهش تعداد باکتریهای تاژکدار و کاهش توانایی آنها در ایجاد التهاب شود. حیوانات ایمنشده همچنین در برابر ابتلا به کولیت و چاقی ناشی از رژیم نیز محافظت شدند.
به گفته محققان، این یافتهها میتواند منجر به ایجاد روشی جدید برای واکسیناسیون در برابر بیماریهای مرتبط با التهاب مزمن دستگاه گوارش مانند بیماریهای التهابی روده (IBD) و همچنین محافظت در برابر چاقی و سندرم متابولیک شود. نویسنده ارشد این مطالعه و استادیار پژوهشکده علوم اعصاب، Benoit Chassaing میگوید: “استفاده از فلاژلین و شاید سایر آنتیژنهای باکتریایی، امکان واکسینه شدن در برابر بیماریهای مرتبط با التهاب دستگاه گوارش را فراهم میکند. این کار نشان میدهد که با دستکاری هدفمند سیستم ایمنی میتوان از بدن در برابر مجموعهای از بیماریهای التهابی مزمن محافظت کرد.”
مطالعات قبلی نشان داده است که تغییر در میکروبیوتای روده با بیماریهای التهابی روده مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون و بیماریهایی با التهاب درجه پایین مجرای روده مانند چاقی و سندرم متابولیک همراه است. به گفته نویسندگان، مجموعهای از بیماریهای التهابی مزمن با دیس بیوز (با به هم ریختگی تراز و توازنی که در میان ریزاندامگانهایی که بر روی بدن یا درون بدن میزیند، پدیدهٔ ناترازشدن همزیستی (Dysbiosis) رخ میدهد. این پدیده بیشتر در دستگاه گوارش دیده میشود. ناترازشدن همزیستی منجر به بیماریهایی مانند بیماری التهابی روده، خستگی مزمن، چاقی، سرطان، و التهاب رودهٔ بزرگ میشود.) در میکروبیوتای روده و اختلال در رابطه طبیعی و سودمند میزبان-میکروبیوم همراه هستند. موشهای عاری از میکروبیوم که پیوند میکروبیوتا را از بیماران مبتلا به IBD یا حیوانات مبتلا به کولیت دریافت کردند نیز دچار التهاب روده شدند و این نشان میدهد که دیس بیوز میکروبیوتا میتواند نقش مهمی در القای چنین بیماریهای التهابی ایفا کند.
محققان اذعان کردند که پوشش باکتریهای روده توسط IgA خاص فلاژلین، برای سرکوب باکتریهای تاژکدار عمل کرده و در برابر نفوذ میکروبیوتا که تصور میشود در پیشرفت IBD و سندرم متابولیک نقش دارند، از باکتری محافظت میکند. به گفته دانشمندان، ایمنی سازگار با فلاژلین یکی از مشخصههای ثابت IBD، به ویژه بیماری کرون است، زیرا بیماران مبتلا به IBD آنتیبادیهای سرمی (IgG و IgA) بیشتر و تعداد بیشتری سلولهای CD4 ،T مخصوص فلاژلین دارند. آزمایشات نشان داد که ایمنسازی هدفمند علیه فلاژلین باکتریایی، تولید آنتیبادیهای ضد فلاژلین سیستمیک و مخاطی را برانگیخته است و با سطوح پایینتر فلاژلین مدفوعی همراه بوده است. تزریق فلاژلین، از حیوانات در برابر کولیت ناشی از اختلال نقص ایمنی متعاقب و نیز چاقی ناشی از رژیم محافظت کرد.
آزمایش روی موشها نشان داد که وقتی با رژیم غذایی پر چرب تغذیه شدند، آنهایی که با فلاژلین ایمن شده بودند وزن کمتری به دست آورده و نسبت به حیوانات کنترل ایمننشده، چربی کمتری وارد بدن آنها شد. علاوه بر این، ایمنسازی فلاژلین با کاهش التهاب روده همراه بود. به طور کلی نتایج نشان میدهد که استخراج IgA خاص فلاژلین پتانسیل محافظت در برابر برخی بیماریهای التهابی مزمن از جمله کولیت و چاقی را دارد و اگر این رویکرد برای انسان قابل استفاده باشد، تأثیر آن بر سلامت عمومی بسیار عظیم خواهد بود.