امروزه نانوذرات در مواد غذایی فرآوری‌شده نظیر افزودنی‌های خوراکی، محصولات مصرفی مانند ضد آفتاب‌ها و حتی محصولات پزشکی و دارویی مورد استفاده قرار می‌گیرند. یافته‌های مطالعات اخیر محققان دانشگاه ملی سنگاپور نشان داده‌است که نانوذرات با وجود دارا بودن پتانسیل بدیع و کاربردهای نوآورانه و جدید می‌توانند در ایجاد اثرات جانبی ناخواسته و زیان‌آور دخیل باشند. نتایج این مطالعه در مجله Nature Nanotechnology منتشر شده‌است.
یافته‌های مطالعه جدید نشان می‌دهد که نانو داورهای ضد سرطان که برای از بین بردن سلول‌های سرطانی طراحی شده‌اند، می‌توانند در تسریع متاستاز سرطان نقش داشته باشند. با توجه به مطالعات انجام‌شده بر روی سرطان پستان، مشخص شده‌است که نانوذرات رایج ساخته‌شده از طلا، تیتانیوم دی‌اکسید، نقره، سیلیسیم دی‌اکسید و حتی نانوذرات استفاده شده در نانوداروها، شکاف بین سلول‌های رگ‌های خونی را گسترش داده و باعث عبور یا نشت سایر سلول‌ها نظیر سلول‌های سرطانی از منافذ آن‌ها می‌شوند.
این پدیده که نشت اندوتلیایی القاء شده نانومواد (NanoEL) نامیده می‌شود، حرکت سلول‌های سرطانی از تومور اولیه را تسریع کرده و باعث نشت سلول‌های سرطانی از جریان خون می‌شود. این امر علاوه بر ایجاد سریع‌تر یک ناحیه توموری ثانویه بزرگ‌تر، در تشکیل مناطق ثانویه جدید که از دسترس سلول‌های سرطانی خارج هستند، نیز نقش دارد.
پروفسور David Leong، یکی از همکاران این مطالعه از دانشکده مهندسی زیست مولکولی و شیمی دانشگاه NUS، گفت: “یافته‌های ما نشان می‌دهند که استفاده از محصولات روزمره و یا آلاینده‌های محیطی در درازمدت باعث گسترش و تسریع پیشرفت تومور در بیماران مبتلا به سرطان می‌شوند و این امر در صورت عدم تجویز نانوداروها نیز قابل مشاهده است.”
وی افزود: “در طراحی و توسعه نانوداروها باید به تعاملات بین نانوذرات و سیستم‌های زیستی بدن توجه نمود. اطمینان از عدم تسریع تومور در هنگام استفاده از نانومواد به‌عنوان حاملین داروهای ضد سرطانی از اهمیت زیادی برخوردار است. همزمان با پیشرفت نانومواد، درک چگونگی ایجاد پیامدهای غیرمنتظره آن‌ها نیز ضرورت می‌یابد.”
خوشبختانه، وضعیت کنونی پیچیده و اسف‌بار نیست و محققان تأثیر NanoEL را در طراحی درمان‌های مؤثرتر تحت کنترل قرار می‌دهند. به‌عنوان مثال، نانوذرات که NanoEL را تحریک می‌کنند، به‌طور بالقوه برای افزایش نشت رگ‌های خونی مورد استفاده قرار می‌گیرند که به نوبه خود دسترسی داروها یا سلول‌های بنیادی ترمیمی را به بافت‌های غیرقابل دسترس بیمار بهبود می‌بخشند.
پروفسور David Leong ادامه داد: “در حال حاضر، ما در حال بررسی استفاده از اثر NanoEL برای از بین بردن تومورهای نابالغ هستیم. این امر هنگامی فراهم می‌شود که رگ‌های خونی نشتی ندارند و یا میزان عبور مواد از منافد آن‌ها بسیار کم است که برای تحویل داروهای سرطانی به تومورها استفاده می‌شوند. ما باید علاوه بر ادامه دادن دقیق این مسیر، به بهینه‌سازی مدت‌زمان در معرض قرار گرفتن تومورها با نانوذرات توجه کنیم. این امر امکان هدف‌گیری منشأ بیماری را قبل از انتشار سلول‌های سرطانی و مشکل‌ساز شدن آن‌ها فراهم می‌کند.”
دکتر Ho افزود: “این پدیده علاوه بر درمان سرطان، در درمان موارد دیگری که فقدان نشت از اهمیت زیادی برخوردار است نیز مؤثر خواهد بود. به‌عنوان مثال، آسیب‌های اندامی مانند فیبروز کبدی می‌توانند با ایجاد صدمات مفرط همراه باشند که به نوبه خود با کاهش میزان نشتی، منجر به کاهش میزان عبور مواد غذایی از رگ‌های خونی می‌شوند. هم اکنون هر دو گروه تحقیقاتی ما به‌دنبال استفاده از تأثیر NanoEL برای بازیابی جریان خون مورد نظر در بافت‌های آسیب‌دیده هستند.”
☑ لینک خبر
☑ لینک مقاله
