پژوهشگران دانشکده‌ی پزشکی آیکان در مانت ساینای، موفق به شناسایی ژن جدیدی شده‌اند که با میزان شدت بیماری در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، ارتباط دارد. این کشف می‌تواند مسیر جدیدی را برای توسعه‌ی درمان و روش‌هایی جهت سنجش پیش‌آگهی در افراد مبتلا به این بیماری، فراهم کند.
پرسیو اس. گالکو (Percio S. Gulko)، پزشک، و همکارانش با انجام یک سری آزمایش توانسته‌اند نشان دهند که ژن HIP1 عاملی تعیین‌کننده در میزان شدت آرتریت التهابی است. آزمایش‌های مذکور بر روی سلول‌های سینوویال واقع در پوشش داخلی مفاصل در انسان و حیوانات، و مدل‌های حیوانی آرتریت روماتوئید، صورت گرفته است. این نخستین باری است که ژن HIP1 به عنوان عاملی تأثیرگذار در میزان شدت بیماری و تهاجمی بودن سلول‌ها، تعیین می‌گردد.
داروهایی که هم‌اکنون برای درمان آرتریت روماتوئید موجودند، پاسخ‌های ایمنی بدن را هدف قرار می‌دهند. اما این داروها، به طور هم‌زمان، خطر سرکوب دستگاه ایمنی و آسیب‌پذیری در برابر عفونت‌هایی مانند زونا و پنومونی را نیز تشدید می‌کنند.
دکتر گالکو توضیح می‌دهد: «طی ۲۰ سال گذشته، پیشرفت‌های عمده‌ای در درمان آرتریت روماتوئید صورت گرفته، اما بهبود کامل بیماری، هم‌چنان پاسخی نادر محسوب می‌شود. امروزه اکثر داروها التهاب را هدف قرار می‌دهند، که اغلب برای کنترل بیماری کافی نیست. ما به دنبال راهبردهای جایگزین بوده‌ایم. تمرکز اصلی ما در این پژوهش، بر روی درک تنظیم شدت بیماری و آسیب مفصلی بوده است. یافته‌های حاصل از این مطالعه، ما را به سمت فیبروبلاست‌های سینوویال، یا همان سلول‌های داخل مفصل، هدایت نمود.»
دکتر گالکو و همکارانش، از طریق راهبردهای خاص مبتنی بر ژنتیک، مانند نقشه‌برداری پیوستگی و آمیزش هم‌ژنی، موفق به شناسایی یک جایگاه کروموزمی شدند که شدت بیماری آرتریت روماتوئید و آسیب مفصلی را کنترل می‌کند. آن‌ها در راهبرد انتخابی خود، قطعات کروموزمی خاصی را در نژادهای مستعد به آرتریت از موش‌ها، با قطعات کروموزومی دیگر از نژادهای مقاوم در برابر آرتریت، جایگزین نمودند.
این جایگاه حاوی ۴۱ ژن بود. محققان این ژن‌ها را توالی‌یابی کرده و یک مورد جهش در ژن HIP1 شناسایی نمودند. ژن مذکور تاکنون به آرتریت روماتوئید یا التهاب، نسبت داده نشده بود. این مطالعه در ادامه قادر بود نشان دهد که اشکال متفاوت (آلل‌های) ژن HIP1، با کاهش یا تقویت تهاجم سلول‌ها، روی رفتار فیبروبلاست‌های سینوویال، تأثیر می‌گذارند.
فیبروبلاست‌های سینوویال، سلول‌هایی هستند که سطح درونی مفاصل را پوشش می‌دهند. آن‌ها ترمیم موضعی و تولید مایعی را ممکن می‌سازند که سطوح مفصلی را روان کرده و غضروف را نیز تغذیه می‌کند. در افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید، تعداد فیبروبلاست‌های سینویال افزایش یافته و سلول‌ها تهاجمی می‌گردند. از سوی دیگر، سلول‌های ایمنی در بافت سینوویال ارتشاح پیدا می‌کنند، که منجر به بروز تورم و درد در ناحیه‌ی مفصل می‌شود. این رفتار تهاجمی با آسیب مفصل در بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید همبستگی دارد.
محققان با تکیه بر این اطلاعات حیاتی، به سمت آزمایش بعدی بر روی فیبروبلاست‌های سینوویال استخراج شده از بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید، حرکت کردند. آن‌ها ابتدا ژن HIP1 را از این فیبروبلاست‌ها خارج نمودند. حذف HIP1 به طور معنی‌داری، توانایی فیبروبلاست‌های سینویال مرتبط با بیماری را در پاسخ‌دهی به PDGF (فاکتور رشد مشتق شده از پلاکت) کاهش داد.
PDGF، یک القاگر قوی تهاجم سلولی است، که در سطوح بالایی در مفاصل بیماران مبتلا به آرتریت روماتوئید بیان شده و بر روی فیبروبلاست‌های مجاور تأثیر می‌گذارد. حذف HIP1 در این موش‌ها، از فعال‌سازی مولکول علامت‌دهی Rac1 جلوگیری کرد. این مولکول نقشی محوری در بروز رفتار تهاجمی در فیبروبلاست‌های سینوویال ایفا می‌کند.
دکتر گالکو و همکارانش، هم‌چنین، بر روی موش‌های دارای نقص HIP1 نیز مطالعاتی انجام دادند. این موش‌ها مصونیت نسبی داشته و به شکل خفیف‌تری از آرتریت روماتوئید مبتلا شدند.
ترجمه: محمد شجاعیه
منبع: Medical Xpress
